Μια ομάδα γυναικών από τις Κέδαρες, η Ιφιγένεια , η Αθηνούλα, η Δέσποινα, η Δήμητρα, η Παρασκευή, η Χριστίνα, και άλλες με έντονα συναισθήματα της αγάπης, της αλληλοεκτίμησης, του σεβασμού και της φιλίας, με ρυτιδιασμένα χέρια αλλά έντονη ψυχή, δημιούργησαν τον «Καφενέ Γεναικών Κεδάρων» σε ένα όμορφο και γραφικό οίκημα στις Κέδαρες.
Απόγευμα Σαββάτου, και μετά από τον δύσκολο εγκλεισμό λόγω της πανδημίας, οι φιλενάδες του χωριού συναντήθηκαν και πάλι. Είχαν πολλά να πουν, θυμήθηκαν τα παλιά αλλά και τον παλιό καιρό που η κοινότητα τους έσφυζε από ζωή.
Η Ιφιγένεια Φωτίου κάτοικος Κεδάρων 88 ετών σήμερα εκ των ιδρυτικών μελών του καφενείου, μας υποδέχτηκε εγκάρδια. Αναφέρθηκε στην ιδέα της δημιουργίας του καφενείου των Γεναικών αλλά και στην υλοποίηση του.
Ο καφενές προσφέρει αναψυκτικά αλλά και καφέδες, ενώ αποτελεί και χώρο συγκέντρωσης μετά από την τέλεση μνημοσύνων αλλά και διαφόρων άλλων εκδηλώσεων στις Κέδαρες. Το καφενείο λειτουργεί χειμώνα καλοκαίρι σύμφωνα με την κ. Φωτίου και διαθέτει και ξυλόσομπα για τις κρύες μέρες του χειμώνα.
Η 88χρονη μιλάει με συγκίνηση για την κοινότητα της, για το όμορφο περιβάλλον της, για τους καλούς και ειλικρινείς ανθρώπους της, για τα φορτωμένα δέντρα με καρπούς, αλλά και για τα αγριολούλουδα της περιοχής της στα όμορφα μονοπάτια των Κεδάρων.
Είμαστε, είπε , ως κάτοικοι αγαπημένοι , και οι άνδρες αλλά και οι γυναίκες. Παλαιότερα σημείωσε, το χωριό ήταν πιο κάτω στο Μοναστηράκι του Αγίου Αντώνη, ωστόσο η ασθένεια της πανούκλας προκάλεσε πολύ κακό , προσθέτοντας πως εξαιτίας της, το χωριό ξεκληρίστηκε και έμεινε ο παππάς με την οικογένεια του και κάποιοι άλλοι.
Σήμερα στην κοινότητα των Κεδάρων διαμένουν περίπου 32 με 35 κάτοικοι οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την αμπελουργία και την κτηνοτροφία. Το χωριό μας είπε η κυρία Ιφιγένεια , έχει όλα τα προϊόντα, το λάδι, τα σταφύλια,λαχανικά και πολύ καλές σταφίδες.
Ο παππούς της Αθηνούλας ο “πλούσιος” τόνισε η κ. Ιφιγένεια συνεχίζοντας την αφήγηση της, έκανε δέκα χιλιάδες οκάδες σταφίδα, και πουλιόνταν5 σελίνια η οκά. Η κουβέντα με τις φιλενάδες της κυρίας Ιφιγένειας περιστρέφονται στα ανέκδοτα, και στις ιστορίες της εβδομάδας. Μιλάει για τα θαύματα του Αγίου Αντωνίου και για το εκκλησάκι της κοινότητας της αλλά και για την θεραπεία των συγχωριανών της …
Λιγοστές οι γυναίκες στις Κεδάρες
Η Αθηνούλα Χαμπουλά κάτοικος Κεδάρων εκ των ιδρυτικών μελών του “Καφενέ Γεναικών Κεδάρων” ανέφερε πως σήμερα οι γυναίκες στις Κέδαρες είναι ελάχιστες.
Σε διάφορα χρονικά διαστήματα του χρόνου είπε, οι γυναίκες του καφενείου παρασκευάζουν διάφορα εδέσματα, όπως λουκουμάδες, κατιμέρια, και κουλουρούδκια καθώς και τυρόπιτες τα οποία διανέμουν σε όλο το χωριό αφού αρκετοί ηλικιωμένοι είναι στα σπίτια τους και δεν μπορούν, όπως είπε, να κυκλοφορήσουν.
Η προσφορά στον συγχωριανό είναι διάχυτη, σημείωσε, προσθέτοντας πως το Σαββατοκύριακο περισσότερες γυναίκες επισκέπτονται τον καφενέ αλλά και την κοινότητα. Οι κάτοικοι των Κεδάρων είναι αγκαλιασμένοι όλοι σε μια μεγάλη αγκαλιά ο ένας συμπαραστέκεται στον πλησίον του και κάνει ότι μπορεί για να ομορφύνει την καθημερινότητα τους. Θέλαμε είπε, “ ένα χώρο για να βρισκόμασταν όλες, γιατί αρχικά είχαμε πολλές ηλικιωμένες γυναίκες οι οποίες δεν μπορούσαν να μας καλέσουν στο σπίτι τους και να μας περιποιηθούν. Έτσι η λύση της δημιουργίας του καφενείου ήταν ιδανική, συμπλήρωσε.
Η κουβέντα των γυναικών των Κεδάρων περιστρέφεται στα νέα η μια της άλλης ενώ οι πιο μεγάλες της παρέας αναφέρονται σε παλιές ιστορίες αλλά και στα βιώματα του παρελθόντος. Μάθαμε και ακούσαμε πολλά και ενδιαφέροντα . Αγαπούν την φύση αλλά και το άρωμα των λουλουδιών, όταν ο ήλιος σβήνει.
Οι απόδημοι επισκέπτονται τις Κέδαρες το Σαββατοκύριακα αλλά και τον Αύγουστο για περίπου δύο εβδομάδες. Αρκετοί εξ αυτών αναπαλαίωσαν τις κατοικίες τους .
Το καφενείο είπε η κ. Αθηνούλα Χαμπουλά είναι κοινόβιο, όποια θέλει τον καφέ της θα πάει να τον κάνει ασχέτως αν κάποια προσφερθεί περί τούτου. Η καθεμιά δίνει πέντε ευρώ το μήνα, ως συνεισφορά για την αποπληρωμή του ενοικίου.
Μία περιοχή που αδειάζει…
Κάποτε στις Κέδαρες διέμεναν 300 περίπου κάτοικοι. Τώρα η αστυφιλία έχει πλήξει την περιοχή . Κάποτε είπε η κ. Χαμπουλά στην κοινότητα λειτουργούσαν μάλιστα επτά καφενεία .
Η κουβέντα με την Δέσποινα Σπύρου ξεκινά με σειρά από αναμνήσεις , αναφέροντας πως από το 2001 διαμένει στις Κέδαρες μόνιμα. Η κ. Σπύρου μαγειρεύει για τους ηλικιωμένους του Κέντρου Προστασίας Ηλικιωμένων που στεγάζεται στις Κέδαρες και φιλοξενεί εννέα ηλικιωμένους από τις Κέδαρες, το Πραιτώρι και τη Φιλούσα. Ασχολείται επίσης με το πότισμα των περβολιών αλλά και με το τάισμα των κότων που διαθέτει.
Τα παιδιά της διαμένουν στην Λεμεσό ωστόσο λόγω της πανδημίας οι συχνές επαφές περιορίστηκαν κατά πολύ, όπως είπε. Τα μάτια της είδαν πολλά , κουρασμένα τα χέρια της αλλά το βλέμμα της σπινθήριζε από καλοσύνη και αγάπη για τους επισκέπτες του καφενείου αλλά και για τις πολυλατρεμένες φιλενάδες της. Το καφενείο του χωριού της, μας είπε, αποτελεί ένα ησυχαστήριο από τις κουραστικές μέρες που βιώνει.
Εξάλλου η Δήμητρα Λεωνίδου κατάγεται από την Αμμόχωστο ωστόσο ο σύζυγος της είναι Κεδαρίτης . Μετά την εισβολή σημείωσε καταλήξανε στην Λάρνακα, ωστόσο πρόσθεσε τις Κέδαρες τις επισκέπτονται κάθε Παρασκευή και διαμένουν όλο το Σαββατοκύριακο. Επίσης τον Αύγουστο αλλά και το Πάσχα επισκέπτονται την κοινότητα. Η επίσκεψη της στο καφενείο των γυναικών είναι απαραίτητη . Παλαιότερα θυμάται η ζωή μπορεί να ήταν πιο δύσκολη αλλά ήταν πιο “γλυκιά” , όπως είπε, χαρακτηριστικά, κατά την έκφραση της. Όλοι οι κάτοικοι πρόσθεσε είναι φιλόξενοι και φιλήσυχοι. Κάλεσε επίσης και τις γυναίκες των άλλων κοινοτήτων να υιοθετήσουν την πρωτοβουλία των γυναικών των Κεδάρων.
Η Παρασκευή Ευσταθίου σύζυγος του ιερέα της κοινότητας μιλάει με αγάπη για την κοινότητα του συζύγου της που διαθέτει καθαρό αέρα, όπως είπε, ηρεμία, ησυχία,το μοίρασμα του αντίδωρου στην εκκλησία τις Κυριακές αλλά και το καφέ μετά το εκκλησίασμα με όλους τους συγχωριανούς . Όλοι είπε είμαστε σαν οικογένεια.
Επίσης η Χριστίνα Μούσκου είπε πως το να έχεις δίπλα σου καλούς ανθρώπους είναι το παν , δεν χρειάζεσαι συμπλήρωσε τίποτε άλλο. Αγαπά, όπως παραδέχτηκε το πράσινο των Κεδάρων αλλά και την συντροφιά και τις κουβέντες με τις φίλες της. Μιλάει με αγάπη για τα λουλούδια των Κεδάρων αλλά και για τις ξεχωριστές στιγμές που βίωσε στην όμορφη κοινότητα. Νοιάζεται είπε ο ένας για τον άλλον, ενώ πρόσθεσε πως μάθανε στην ησυχία και δεν χρειάζονται πολύ κόσμο.
Και καφενές και αρχονταρίκι
Ο ιερέας της κοινότητας ο πάτερ Μάριος εδώ και δύο χρόνια με καταγωγή από τις Κέδαρες θυμάται τον παππού του που και αυτός ήταν ιερέας στην κοινότητα αλλά δεν μπόρεσε όπως είπε να λειτουργήσει μαζί του. Το χωριό, συνέχισε, έχει τέσσερις εκκλησίες, τον Άγιο Αντώνιο, τον Άγιο Γεώργιο , την εκκλησία του Τιμίου του Προδρόμου που εορτάζει στις 29 Αυγούστου και μια μικρή εκκλησία της Παναγίας. Επίσης πρόσθεσε, υπάρχουν και δύο τοπωνύμια της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύπτριας και του Αγίου Δημητρίου.
Μιλάει με συγκίνηση για την κοινότητα του αλλά και για τις προσωπικότητες με καταγωγή από τις Κέδαρες όπως ο Χριστόδουλος Παναγιώτου που έχει διαπρέψει στο εξωτερικό, αλλά και για άλλες. Κάθε Κυριακή συμπλήρωσε ο πάτερ Μάριος το καφενείο των Γεναικών λειτουργεί ως “αρχονταρίκι” δηλαδή να προσφέρει καφέ μετά την εκκλησία αλλά και για όσους έχουν μνημόσυνα. Ο πάτερ Μάριος έστειλε το μήνυμα να συνεχιστεί αυτή η αλληλοεκτίμηση και η αγάπη των συγχωριανών και να καταβληθούν προσπάθειες για όσους το δυνατόν περισσότερους Κεδαρίτες να επιστρέψουν στην κοινότητα τους.
Eυχήθηκε επίσης και οι απόδημοι να επισκέπτονται τακτικά τις Κέδαρες, αφού, όπως είπε, είναι κρίμα μικρές κοινότητες να χάνονται.
Σημειώνεται πως το “Καφενείο Γεναικών” στις Κέδαρες έχει προχωρήσει στην αδελφοποίηση με το Καφενείο Γυναικών “Λυσιστράτη” στο Στρόβολο.
Οι γυναίκες στις Κέδαρες που αποτελούν πλειοψηφία συνεχίζουν να κουβεντιάζουν τα δικά τους, να βλέπουν τηλεόραση, να μπλέκουν όλες μαζί και να θυμούνται τα παλιά μιας πιο ρόδινης εποχής. Ο καφενές πάντως ανοίγει στις 15:00 … για τις ενδιαφερόμενες.
