«Νιώθω σαν νοικοκυρά του ‘50»: Η καραντίνα αποκάλυψε ότι οι ρόλοι στην οικογένεια θα είναι πάντα στερεοτυπικοί

Κατά την διάρκεια της καραντίνας, οι περισσότερες εργαζόμενες μαμάδες, ειδικά οι ελεύθεροι επαγγελματίες, χρειάστηκε να βάλουν στην άκρη τις δικές τους καριέρες προκειμένου να προσφέρουν περισσότερο στις ανάγκες του σπιτιού και να επιτρέψουν, ίσως, στους συζύγους τους να επικεντρωθούν στις δουλειές τους –έστω και από το σπίτι. Όπως η Άννα, η οποία εργάζεται στον χώρο του μάρκετινγκ ως ελεύθερος επαγγελματίας, μα τους τελευταίους μήνες αναγκάστηκε να σταματήσει, για να φροντίζει τα παιδιά όσο ο άντρας της δουλεύει.

«Κάνει και εκείνος ό,τι μπορεί με τα παιδιά, αλλά νιώθουμε ευγνώμονες που έχει δουλειά. Προτεραιότητα για εμάς είναι να έχουμε χρήματα για να κρατήσουμε το σπίτι μας και να πληρώσουμε τους λογαριασμούς μας και η δουλειά του φέρνει τα περισσότερα», λέει η Άννα που είναι μαμά ενός 8 μηνών μωρού και ενός 5χρονου κοριτσιού και που κατά κανόνα έχει βοήθεια από τις γιαγιάδες για τη φροντίδα των παιδιών, όσο εκείνη και ο άντρας της δουλεύουν.

«Είμαι φεμινίστρια και πιστεύω στην ελευθερία των επιλογών μας, αλλά λόγω της πανδημίας, οι επιλογές μου έχουν καταργηθεί. Νιώθω σαν νοικοκυρά της δεκαετίας του ’50», λέει η Άννα, η οποία όπως αποδεικνύεται τις τελευταίες εβδομάδες δεν είναι η μόνη. Οι μαμάδες, όπως υπολογίστηκε από έρευνα, κατά την διάρκεια της καραντίνας προσφέρουν 50% περισσότερη φροντίδα στα παιδιά, ενώ ασχολούνται με το διάβασμά τους περίπου 10-30% από τους μπαμπάδες.

Και δεν έχει να κάνει με το αν η μαμά δουλεύει από το σπίτι, εκτός σπιτιού ή αν δουλεύει καν: Οι έρευνες έδειξαν, ότι αφιερώνει περισσότερο χρόνο σε όλες τις άλλες δουλειές της οικογένειας και του σπιτιού, συγκριτικά με τον μπαμπά.

Η εν λόγω έρευνα, η οποία διεξήχθη από οικονομολόγους των Πανεπιστημίων του Cambridge, της Οξφόρδης και της Ζυρίχης, δείχνει, ότι η γυναίκα που μένει στο σπίτι, είτε εργάζεται είτε όχι, επηρεάζεται άμεσα από αυτόν τον διαχωρισμό των δύο φύλων. Είτε εργάζονται είτε όχι, οι μαμάδες περνούν περίπου 6 ώρες της ημέρας φροντίζοντας τις ανάγκες του σπιτιού, σε αντίθεση με τους μπαμπάδες που δεν αφιερώνουν περισσότερες από 4 ώρες. «Όποια οικογενειακή συνθήκη κι αν κοιτάξεις, κατά μέσο όρο είναι η γυναίκα που κάνει περισσότερα και όχι επειδή εργάζεται λιγότερες ώρες», λέει ο οικονομολόγος του Cambridge Dr Christopher Rauh.

Μάλιστα, ο έντονος αυτός διαχωρισμός ανάμεσα στα δύο φύλο έγινε ακόμα πιο εμφανής στις οικογένειες με υψηλά εισοδήματα. Όπως ο Rauh λέει χαρακτηριστικά: «Όσο υψηλότερα τα εισοδήματα της οικογένειας, τόσο περισσότερο χρόνο αφιερώνει η μαμά στο διάβασμα των παιδιών, συγκριτικά με τον μπαμπά. Πολλές είναι οι εξηγήσεις που οι άνθρωποι δίνουν σε αυτό, π.χ. ότι οι μαμάδες είναι εξελικτικά καλύτερες στο να φροντίζουν τα παιδιά τους, όμως αν αυτό ήταν αλήθεια, δεν θα έπρεπε να έχει να κάνει με το διάβασμά τους στο σπίτι. Ωστόσο, βλέπουμε έντονη διαφορά και εκεί.»

Πάντως και οι υπεύθυνοι της οnline πλατφόρμας εκπαίδευσης Atom Learning επιβεβαιώνουν, ότι από τότε που έκλεισαν τα σχολεία περισσότερα από 2/3 των εγγραφών στο site έγιναν από γυναίκες.

«Οι γυναίκες είναι συνηθισμένες στα ζογκλερικά»

Η εξήγηση που δίνει η Mary-Ann Stephenson, διευθύντρια του Οργανισμού Women’s Budget Group, που ως ρόλο έχει να ελέγχει την κυβερνητική πολιτική αναφορικά με τις διακρίσεις ανάμεσα στα φύλα, είναι, ότι αυτός ο έντονος διαχωρισμός κατά την καραντίνα συμβαίνει, επειδή οι γυναίκες είναι συνηθισμένες στο ζογκλερικά, φροντίζοντας παιδιά και δουλειά, περισσότερο από τους άνδρες: «Δεν είναι, λοιπόν, περίεργο που σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η γυναίκα αναλαμβάνει περισσότερο την φροντίδα των παιδιών.»

Επιπλέον, μπορεί και τα παιδιά να έχουν την τάση να στρέφονται προς τις μαμάδες παρά στους μπαμπάδες, λέει η ίδια. Ενώ παίζει ρόλο και το αν ο μπαμπάς βγάζει περισσότερα χρήματα, καθώς τότε θεωρείται πιο σημαντικό να μην χάσει εκείνος τη δουλειά του.

Μείωση στην εργασία των γυναικών εκτός σπιτιού και έλλειψη υποστήριξης

Σύμφωνα με την έρευνα των Βρετανικών Πανεπιστημίων, από την αρχή της καραντίνας, οι γυναίκες ακαδημαϊκοί επιστήμονες μείωσαν κατά πολύ τα προς δημοσίευση άρθρα τους, ενώ αντίθετα οι άνδρες αύξησαν τα δικά τους. Η δε νομική εταιρία Working Families, η οποία προσφέρει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε εργαζόμενους γονείς, είδε τρομερή αύξηση στις ερωτήσεις των γυναικών, σύμφωνα με τις οποίες φαίνεται πως αυτή την περίοδο δέχονται ποινές από τους εργοδότες τους και δεν υποστηρίζονται από το εργασιακό τους περιβάλλοντος, ακριβώς επειδή έχουν παιδιά. «Δεν είναι λίγες οι μαμάδες που αναγκάζονται να πάρουν πολλές ημέρες από την κανονική τους άδεια ή και που απολύονται», λέει εκπρόσωπος του γραφείου.

Υπάρχει ανησυχία για το τι επιπτώσεις μπορεί να έχει αυτό στην ψυχική υγεία των γυναικών, αφού έρευνα του King’s College λέει, ότι το 57% των γυναικών δηλώνει πως από νιώθει περισσότερο στρες και θλίψη μετά το lockdown, συγκριτικά ένα μόνο 40% των ανδρών. Περισσότερες είναι και οι γυναίκες που κοιμούνται λιγότερο και που τρώνε λιγότερο υγιεινά.

«Οι άνδρες φαίνεται, ότι μπορούν ευκολότερα να κλειστούν σε ένα δωμάτιο και να κάνουν την δουλειά τους στο σπίτι, ενώ την ίδια ώρα οι γυναίκες αναγκάζονται να εργαστούν από το τραπέζι της κουζίνας, ενώ ταυτόχρονα ασχολούνται με το διάβασμα των παιδιών και μαγειρεύουν», λέει ο επικεφαλής της έρευνας που καταλήγει, ότι «Όλα αυτά δείχνουν πως όσα υποθέταμε τόσα χρόνια, αναφορικά με το ποιος είναι ο βασικός φροντιστής των παιδιών στο σπίτι, δεν έχουν αλλάξει: Ο default γονιός είναι η γυναίκα. Υπάρχει ακόμα η προσδοκία να είναι η γυναίκα αυτή που θα προσαρμόσει την δουλειά της γύρω από την ανατροφή των παιδιών, ενώ η δουλειά του άνδρα θα έρχεται πάντα πρώτη.»

«Δεν αποδίδεις στο 100%»

Μία άλλη μαμά, η Λίζα (φωτο), η οποία κανονικά εργάζεται σε μεγάλη πολυεθνική εταιρία, κατά την πρώτη εβδομάδα της καραντίνας βρέθηκε να κάνει όλες τις τηλεδιασκέψεις της με τον 5χρονο γιο της κρεμασμένο από πάνω της: «Στην αρχή, το παιδί μου με έκανε να νιώθω σαν φυλακισμένη. Ήμουν παγιδευμένη μέσα στο ίδιο μου το σπίτι, με την ευθύνη ενός μικρού παιδιού και τρομερή πίεση να ασχοληθώ με τα μαθήματά του, όμως έπρεπε και να εργαστώ, λέει η ίδια.

«Τον αποκαλούσα ‘σκιά μου’. Ήταν ενθουσιασμένος που με είχε στο σπίτι και όλο αυτό ήταν ακατάπαυστο, 7 ημέρες την εβδομάδα!», με αποτέλεσμα το στρες της να εκτιναχθεί. «Παρόλο που η εταιρία στην οποία εργάζομαι συμπεριφέρθηκε άψογα στους γονείς με μικρά παιδιά, χωρίς να περιμένει από εμάς να εργαζόμαστε στους κανονικούς μας ρυθμούς, εγώ ένιωθα ότι δεν αποδίδω στο 100%. Ένιωθα ότι αποτυγχάνω σε όλα. Και παρόλο που και ο άνδρας μου δούλευε από το σπίτι, το παιδί ερχόταν πάντα σε εμένα –και αυτό κάποια στιγμή γίνεται εφιαλτικό!»

Άρχισε, λοιπόν, να τσακώνεται με τον άνδρα της για το ποιου η δουλειά είναι πιο σημαντική: «Υπήρξαν στιγμές που πίστεψα, ότι δεν θα επιβιώσουμε ως ζευγάρι μετά την καραντίνα.»

Όμως επιβίωσαν και η αλλαγή ήρθε, όταν η Λίζα αποφάσισε να πάρει την κατάσταση στα χέρια της: «Πρέπει να γίνεις εσύ αφεντικό των συνθηκών –όχι οι συνθήκες να σε κατακυριεύσουν!». Έφτιαξε, λοιπόν, ένα πρόγραμμα στο οποίο έγραψε ποιος θα ασχολείται με το παιδί κάθε ώρα της ημέρας, με τον κάθε γονιό να καλείται να αφιερώνει τον ίδιο χρόνο, για το διάβασμά του, το παιχνίδι του, την βόλτα του, το φαγητό και το μπάνιο του. Όλα αυτά έγιναν σε συνεννόηση με τον άνδρα της, περιλαμβάνοντας, βέβαια, και τον απαιτούμενο χρόνο για τις δουλειές και την γυμναστική τους.

«Παρατηρώ, ότι ο άνδρας μου ακολουθεί το πρόγραμμα πιστά και είναι υπέροχος με τον μικρό, ο οποίος τελευταία έχει αλλάξει, φαίνεται να έχει αυξημένη αυτοπεποίθηση έχοντας και τους δύο μας στο πλευρό του. Και ως ζευγάρι ήρθαμε πιο κοντά, έπειτα από αυτή την αλλαγή. Χρειάστηκε να ανέβουμε το βουνό, για να περάσουμε από την άλλη πλευρά», καταλήγει η Λίζα.

*Με πληροφορίες από το theguardian.com

πηγή κεντρική φωτό: anith.com