Άδεια περιόδου: Κάν’ το όπως η Ισπανία

*Γράφει η Μαρία Κεφαλά

Από σήμερα η Ισπανία γίνεται η πρώτη χώρα της Ευρώπης που εφαρμόζει την τριήμερη άδεια περιόδου.  Ο νόμος για την σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία, εγκρίθηκε από το Ισπανικό κοινοβούλιο στις 16 Φεβρουαρίου και προβλέπει – μεταξύ άλλων- τη χορήγηση αδείας σε εργαζόμενες που πάσχουν από δυσμηνόρροια.

Με την «άδεια εμμήνου ρύσεως» για τις εργαζόμενες η Ισπανία έγινε η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θεσπίζει μια τέτοια νομοθεσία. Έστω και με 185 ψήφους υπέρ, 154 κατά και τρεις αποχές. Η υπουργός Ισότητας Ιρένε Μοντέρο, έγραψε εκείνη τη μέρα στο Twitter: «Είναι μια ιστορική μέρα για την πρόοδο του φεμινισμού».

Στην Ισπανία, λοιπόν, από σήμερα 2 Ιουνίου 2023,οι γυναίκες μπορούν να πάρουν άδεια για «λόγους εμμηνορρυσίας». «Η περίοδος δεν θα είναι πλέον ταμπού. Δεν θα χρειάζεται πια να δουλεύουμε με πόνο, ούτε να παίρνουμε χάπια πριν φτάσουμε στη δουλειά και να πρέπει να κρύψουμε το γεγονός ότι πονάμε τόσο που δεν μπορούμε να δουλέψουμε» είχε πει η Μοντέρο τον Μάιο του 2022, αμέσως μετά την έγκριση του νόμου από το υπουργικό συμβούλιο.

ΑΔΕΙΑ ΜΕ ΑΠΟΔΟΧΕΣ

Σε ότι αφορά τις εργαζόμενες στην Ισπανία, για να λάβουν άδεια για δυσμηνόρροια, χρειάζονται βεβαίωση ιατρού, ενώ η διάρκεια της άδειας εξαρτάται από την ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Η άδεια αυτή είναι μετ’ αποδοχών και επιδοτούμενη από το κράτος. Ο πολύ σημαντικός νόμος -κατοχυρώνει δεκάδες κομβικά ζητήματα- όπως αυτό των αμβλώσεων χωρίς τη συγκατάθεση των γονέων στην ηλικία των 16 και των 17 ετών, την ενίσχυση της σεξουαλικής εκπαίδευσης στα σχολεία, καθώς και τη δωρεάν διανομή αντισυλληπτικών μέσων και προϊόντων υγιεινής περιόδου στα λύκεια.

ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΛΛΟΥ

Το ιταλικό κοινοβούλιο απέρριψε το 2017 παρόμοια πρόταση, καθώς οι συζητήσεις κατέληξαν ότι η άδεια περιόδου θα ενέτεινε το στιγματισμό των γυναικών στον εργασιακό χώρο. Σήμερα ελάχιστες χώρες – η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν, η Ινδονησία και η Ζάμπια – έχουν εθνικό πλαίσιο πολιτικής για τη χορήγηση άδειας έμμηνου ρύσης επί πληρωμή. Στην Ταϊβάν, οι εργαζόμενες δικαιούνται άδεια για δυσμηνόρροια, η οποία όμως ετησίως δεν μπορεί να υπερβαίνει αθροιστικά τις τρεις ημέρες, ενώ οι αποδοχές τους για το διάστημα αυτό είναι μειωμένες κατά 50%. Στη Νότια Κορέα, οι εργοδότες χορηγούν στις υπαλλήλους τους μία ημέρα άδειας κάθε μήνα, εφόσον το ζητήσουν. Το νομικό πλαίσιο δεν καθορίζει αν η άδεια είναι μετ’ αποδοχών.

ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΓΙΝΕΤΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ

Ελάχιστες γυναίκες επιλέγουν να κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος. Μία από αυτές είναι η Βέβε Χιτίπο, η οποία ως διευθύνουσα σύμβουλος της ινδονησιακής Kiroyan Partners λειτουργεί ως εργοδότης που χορηγεί άδεια περιόδου και ταυτόχρονα ως υπάλληλος που τη χρησιμοποιεί. Υποφέρει από αφόρητους πόνους κάθε μήνα. «Δεν μπορούσα να καθίσω κανονικά ή να εργαστώ στο γραφείο ή μπροστά στο φορητό υπολογιστή μου για 8-9 ώρες την ημέρα», λέει. Αναγνωρίζει πάντως ότι, ενώ η ίδια δεν αντιμετώπισε ποτέ τέτοιου είδους πρόβλημα, «ο κόσμος σκέφτεται ότι οι γυναίκες είναι τεμπέλες και δεν θέλουν να εργαστούν», ιδιαίτερα σε εργοστάσια, όπου η παραγωγικότητα συνεπάγεται τη φυσική παρουσία στο χώρο εργασίας.

Η βρετανίδα Τζούντι Μπερτς ηγείται του βρετανικού Δικτύου Υποστήριξης Γυναικών με Πυελικό Άλγος και υποφέρει και η ίδια από δυσμηνόρροια. Έχει μηνορραγία, δυνατές κράμπες, κόπωση,ναυτία, εμετοί και διάρροια.  «Θυμάμαι να είμαι στην τάξη, να διδάσκω και να κλαίω από τον πόνο. Δεν ήξερα τι να κάνω και προφανώς έπρεπε να φύγω», αφηγείται ανακαλώντας στη μνήμη της τα επώδυνα συμπτώματα της περιόδου, σύμφωνα με τη Deutsche Welle. «Απλώς έκανα τα πάντα με μεγάλη δυσκολία, αδυνατώντας να συγκεντρωθώ… δεν λειτουργούσα κανονικά σε καμία περίπτωση».

ΑΠΟΤΡΕΠΤΙΚΑ ΣΤΕΡΕΟΤΥΠΑ

Σε ευρωπαϊκές χώρες με γενναιόδωρες πολιτικές στο θέμα των αδειών, όπως η Ολλανδία, παρατηρούμε σύμφωνα με σχετική δημοσκόπηση του 2019, ενώ το 14% των γυναικών που συμμετείχαν είπαν ότι απουσίασαν από την εργασία τους, μόλις δύο στις δέκα αποκάλυψαν τον πραγματικό λόγο. Η ακαδημαϊκή εργασία που δημοσιεύτηκε το 2020 από την Palgrave Macmillan στο πλαίσιο ενός εγχειριδίου μελετών γύρω από την έμμηνο ρύση, πολιτικές όπως η άδεια περιόδου ενδέχεται να «διαιωνίσουν σεξιστικές πεποιθήσεις και συμπεριφορές συμβάλλοντας στο στίγμα της περιόδου και στην παγίωση των στερεοτύπων των φύλων, έχοντας αρνητικό αντίκτυπο στο μισθολογικό χάσμα μεταξύ φύλων και ενισχύοντας την ιατρικοποίηση της εμμήνου ρύσεως».

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Γιατρών, η δυσμηνόρροια διαταράσσει τις καθημερινές δραστηριότητες για δύο στις δέκα γυναίκες. Παράλληλα, έως και το 91% των γυναικών σε αναπαραγωγική ηλικία υποφέρουν από αυτήν, με σχεδόν τρεις στις δέκα να διαμαρτύρονται για ισχυρούς πόνους. Η δήθεν εύθραυστη φύση της γυναίκας, η μη παραγωγικότητα και η αξιοπιστία είναι μερικά μόνο από τα στερεότυπα αυτά.

Έτσι ενώ σε κάποιες χώρες παρέχεται ήδη η δυνατότητα άδειας επί πληρωμή κατά τη διάρκεια της περιόδου, ωστόσο τέτοιες πολιτικές θεωρούνται αμφιλεγόμενες εν μέσω φόβων για στίγμα και διακρίσεις εις βάρος όσων επωφελούνται από αυτές. Και για αυτό αποφεύγουν να τις χρησιμοποιήσουν.

ΣΧΟΛΙΟ ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Τολμώντας ένα  σχόλιο θα σας διηγηθώ μια μικρή προσωπική νίκη. Ο μεγάλος μου γιος πήγαινε έκτη δημοτικού όταν αδιαθέτησε για πρώτη φορά η καλύτερή του φίλη. Ο μπαμπάς της της πρόσφερε ένα μπουκέτο λευκά τριαντάφυλλα και της εξήγησε το νέο στάδιο για το φύλο της. Το κορίτσι είπε στο αγόρι τι της συνέβη με μια μικρή αμηχανία και πολλή χαρά. Εκείνος το είπε σε μένα με πολλή αμηχανία. Του εξήγησα απλά και έβαλα δυο σερβιέτες στη σχολική τσάντα. Ώστε αν χρειαστεί το κορίτσι και δεν έχει, να τη βοηθήσει. Χαμογέλασε και το επόμενο πρωί της το είπε. Και έτσι, ένα διαχρονικό στερεότυπο πέρασε στην ιστορία.

Διαβάστε επίσης:

Παγκόσμια ημέρα γονέων: Δεν υπάρχει συνταγή γονεϊκότητας

Tρία παιδιά και ένα διαζύγιο: Η ιστορία της γυναίκας, που θα διαβάσετε, είναι μια ιστορία νίκης

6 μύθοι γύρω από τη γονιμότητα