“Δε θέλω να μάθω Ελληνικά!” λέει η Παναγιώτα και χτυπάει με δύναμη το πόδι της στο πάτωμα… “Leave me alone, I hate Greek!” συνεχίζει και βγαίνει από το δωμάτιο, αφήνοντας τη “mom” και τον “daddy” με το στόμα ανοιχτό. Προηγήθηκε μεγάλη συζήτηση για να πείσουν την Παναγιώτα ή αλλιώς “Giota” ότι πρέπει να μάθει τους Χρόνους των Ρημάτων και την Παθητική Φωνή και τις Πτώσεις των Ουσιαστικών και τα Ανώμαλα Επίθετα και άλλα πολλά, τα οποία χαρακτηρίζουν τη γλώσσα μας και την καθιστούν από τις πιο δύσκολες του κόσμου.
Η μαμά κοιτάζει τον μπαμπά και δεν καταλαβαίνει τι έγινε και ο μπαμπάς σκέφτεται τη γιαγιά την Παναγιώτα, που τους περιμένει κάθε καλοκαίρι και φοβάται ότι σε λίγο καιρό η Παναγιώτα δεν θα θυμάται τα Eλληνικά της, αφού μένουν στο Σικάγο και οι περισσότεροι φίλοι της επικοινωνούν στα Αγγλικά.
Μια ιστορία που την έχουν ζήσει πολλοί Έλληνες γονείς, που μένουν στο εξωτερικό και θέλουν τα παιδιά τους να μάθουν καλά τη γλώσσα τους ή ακόμα και γονείς που μένουν στην Ελλάδα και στέλνουν τα παιδιά τους σε ξενόγλωσσα σχολεία είτε γιατί θέλουν να ενισχύσουν έναν προσανατολισμό για τα παιδιά τους όχι και τόσο ελληνοκεντρικό είτε γιατί θέλουν να αποφύγουν τα στραβά του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος ή για λόγους πρακτικούς αφού, λόγω της εργασίας τους, ο τόπος παραμονής τους αλλάζει συχνά.
“Τα Παιδιά Μάς Μιλούν”. “Δεν καταλαβαίνω τίποτα” λέει ο Θοδωρής όταν η δασκάλα του του εξηγεί τη διαφορά του “καλείται” από το “καλείτε” και η Ανδριάνα δεν μπορεί να μάθει τους κανόνες για το “ι”, το “η”, το “υ”, το “ει” και το “οι”, παρόλο που ο παππούς ήταν φιλόλογος και είχε αφήσει εποχή στα σχολεία που δίδασκε. Και μετά έρχεται το Πάσχα. Και τα παιδιά αναρωτιούνται τι είναι η “Μεγάλη Εβδομάδα”και τι σημαίνει “τσουγκρίζω” και “σουβλίζω” και πότε γίνεται το “egg hunting” και άλλα πολλά που έχουν μπερδέψει μέσα τους και καταλήγουν στο περιβόητο “I hate Greek”. Και η γιαγιά η Παναγιώτα όταν το καλοκαίρι αγκαλιάζει τη μονάκριβη εγγονή της αναρωτιέται φωναχτά: “Καλέ, ξένα μιλάει το παιδί;” κι οι γονείς σπεύδουν να διαβεβαιώσουν πως δεν είναι έτσι τα πράγματα.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς της Παναγιώτας και κάθε Παναγιώτας; Κανείς δεν το γνωρίζει αυτό. Για αρχή μια καλή ιδέα είναι να μιλάνε Ελληνικά, σωστά Ελληνικά, χωρίς να απλοποιούν τη γλώσσα και χωρίς Greeklish. Ακόμα κι αν τα παιδιά προτιμούν να απαντάνε σε μια γλώσσα που τους είναι πιο οικεία. Και το πιο σημαντικό: Να φερθούν έξυπνα και λίγο διπλωματικά.
Η Ελλάδα έχει τόσες ομορφιές, τις οποίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν για να διαφημίσουν και τη γλώσσα. Εκτός, όμως, από ομορφιές έχει και κάτι που λατρεύουν τα παιδιά όλου του κόσμου: Την Ελληνική Μυθολογία. Ένα πλέγμα ιστοριών που η μία μπαίνει στην άλλη δημιουργώντας κόσμους φαντασίας, περιπέτειας, ρομαντισμού και δράσης, που κάνει την ανήσυχη φύση των παιδιών να επιθυμούν να εξερευνήσουν σε βάθος. Έτσι απλά. Σαν παιχνίδι.
Η πολυπλοκότητα της γλώσσας μπορεί να περάσει μέσα από τα κρυστάλλινα νερά των ελληνικών νησιών, μπορεί να ταξιδέψει σαν θρόισμα μέσα από τις βουκαμβίλιες, να ανοίξει τα γαλάζια παράθυρα των κυκλαδίτικων σπιτιών, να βρει το δρόμο της μέσα σε όλες τις αποχρώσεις του πράσινου του ελαιόδεντρου αλλά και στη δροσερή σκιά της κληματαριάς.
Η ελληνική γλώσσα δεν είναι μόνο κανόνες. Είναι η αλμύρα της θάλασσας, είναι ο καυτός ήλιος, είναι ο αφρός των κυμάτων, είναι τα κάστρα στην αμμουδιά, τα ξεχασμένα πλαστικά φτυαράκια δίπλα στο κύμα και τα κολλημένα φύκια στα πόδια, στο δρόμο της επιστροφής από το καλοκαιρινό μπάνιο στη θάλασσα.
Με τέτοιους τρόπους τα παιδιά μπορούν να μάθουν να αγαπούν τη γλώσσα, όπως θα μάθουν να αγαπούν την Ελλάδα, τις συνήθειες και τα έθιμα. Κι αν δεν καταλαβαίνουν τι σημαίνει “έθιμα”, μπορούν να περάσουν λίγο χρόνο μέσα στην οικογένεια με τη γιαγιά ή τον παππού ή τη θεία ή το νονό και να φτιάξουν κουλουράκια. Όταν το σπίτι “μοσχοβολήσει” από το “φρεσκοψημένο” τσουρέκι, θα μάθουν για τις σύνθετες λέξεις, ακόμα κι αν δυσκολεύονται. Έτσι ξεκινάμε, από την αγάπη για την πατρίδα στην οποία μεγαλώνουν ή τους περιμένουν τα αγαπημένα πρόσωπα. Στη συνέχεια έρχονται και οι κανόνες. Απλά και αβίαστα.
“Τα Παιδιά μάς Μιλούν”. “The Children Talk to Us” Θα μπορούσαμε να προβληματιστούμε για το πώς ξεκίνησε το “Ι hate Greek” και να το μετατρέψουμε σε “Ι love Greek!”, όπως και “Ι love Greece!”. Στο χέρι μας είναι. Ας εκμεταλλευτούμε το θησαυρό αυτό που έχουμε ως φυσικοί ομιλητές και ας περάσουμε την αγάπη για την ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό και στα παιδιά. Είμαστε τυχεροί. Οφείλουμε να εκτιμήσουμε και να προστατεύσουμε αυτό που άλλοι κοπιάζουν για να καταφέρουν να το κάνουν κτήμα τους, την ευχέρεια στην ελληνική γλώσσα…Γονείς, σε εσάς μιλάω…I am talking to you!
Λίγα λόγια για τη συγγραφέα
Η Έφη Παναγοπούλου δημιούργησε τον θεματικό κύκλο “Τα Παιδιά μας Μιλούν” υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, που επικεντρώνεται στη συμπερίληψη και τον ευαίσθητο παιδικό ψυχισμό. Σε αυτόν τον κύκλο ανήκουν τα μεταφρασμένα και στα Αγγλικά έργα “Η Γλυκιά Ιστορία του Χρήστου Χωρίς Ζάχαρη”, “Ποιος Πειράζει τη Χριστίνα;” , και “Ο Θοδωρής και η Περιπέτεια της Υγιεινής Διατροφής” που εστιάζει στις διατροφικές διαταραχές και τον σχολικό εκφοβισμό. Μέσα από αυτά τα έργα προωθεί την ευαισθητοποίηση για σημαντικά θέματα που απασχολούν τα παιδιά αξιοποιώντας την πολυετή εμπειρία της στην εκπαίδευση.
Η Έφη Παναγοπούλου είναι συγγραφέας διηγημάτων, θεατρικών έργων, βιβλίων και στίχων τραγουδιών. Έργα της έχουν βραβευτεί και παρουσιαστεί σε σημαντικά πολιτιστικά γεγονότα. Στον βραβευμένο με Tourism Award 2023 θεματικό κύκλο “Οι Μυθικές Μελωδίες των Ποταμών” ανήκει “Το Ταξίδι του Αλφειού” που ερμήνευσε η Ορχήστρα Σύγχρονης Μουσικης της ΕΡΤ σε μουσική του βραβευμένου συνθέτη Γιώργου Βούκανου, ενώ ομώνυμο βιβλίο της έχει διανεμηθεί σε σχολεία σε Ελλάδα και Ιταλία. Το έργο της “Στα Νερά του Ιλισσού” παρουσιάστηκε το 2023, από την Camerata Junior ενώ έγραψε το λιμπρέτο για το “Θεσμοφορίων Χορός, μια Ωδή στη Γη” που βραβεύτηκε στα Tourism Awards 2024. Επιπλέον, έχει γράψει λιμπρέτα για σημαντικά έργα όπως το “Ζάλογγο, Χορός Γυναικών, Συμφωνία Σιωπής”, που εστιάζει στη βία κατά των γυναικών, τα έργα ”Έτσι Ξεκίνησαν Όλα” και “Έτσι Συνεχίστηκαν Όλα”, που παρουσιάστηκαν στις γιορτές Μνήμης για την Άλωση της Τριπολιτσάς, και συμμετείχε σε πολιτιστικές δράσεις με επίκεντρο τη συμπερίληψη και την προστασία ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων. Είναι υπεύθυνη ανάπτυξης στη Σχολή CAMPION και έχει βραβευτεί για τη συμβολή της στον πολιτισμό.
“The Children Talk to us: From ‘I Hate Greek’ to ‘I Love Greek!'” by Effie Panagopoulou
“I don’t want to learn Greek!” says Panagiota, stomping her foot on the floor. “Leave me alone, I hate Greek!” she continues, storming out of the room, leaving “mom” and “daddy” standing there, speechless. They had just finished a long conversation, trying to convince Panagiota—or “Giota,” as they call her—that she needs to learn verb tenses, the passive voice, noun cases, irregular adjectives, and so many other things that make Greek language one of the hardest in the world.
Her mother looks at her father in confusion, while her father thinks of Grandma Panagiota, who waits for them every summer, and worries that soon enough, Panagiota will forget her Greek altogether. After all, they live in Chicago, and most of her friends speak English.
This is a familiar story for many Greek parents living abroad, who want their children to learn their native language well, or even for parents in Greece who send their children to foreign-language schools. Some want to steer their kids toward a less Greek-centric worldview, while others aim to avoid the pitfalls of the Greek education system, or simply move around a lot because of their work.
“The Children Talk to Us.” “I don’t understand a thing,” says Theodore when his teacher tries to explain the difference between the Greek words “καλείται” and “καλείτε,” while Andriana can’t grasp the rules for “ι,” “η,” “υ,” “ει,” and “οι,” even though her grandfather was a philologist and left quite the legacy at the schools where he taught. Then comes Easter, and the children wonder what “Holy Week” is, what the Greek verbs “τσουγκρίζω” και “σουβλίζω” mean, and when the “egg hunting” happens. All these things get tangled up in their minds, until they inevitably blurt out, “I hate Greek.” And when Grandma Panagiota hugs her beloved granddaughter during the summer, she wonders aloud, “My goodness, is the child speaking a foreign language?” The parents rush to reassure her that things aren’t as bad as they seem.
What can Panagiota’s parents—and every parent of a child like Panagiota—do? No one has a clear answer. A good starting point is for parents to speak proper Greek, without simplifying the language or using Greeklish, even if their children prefer responding in the language they feel more comfortable with. And most importantly, they should be smart and a little diplomatic. Greece has so many beauties that parents can use to promote the language. And aside from beauty, Greece has something that children all over the world love: Greek mythology. A rich tapestry of stories that intertwine, creating worlds of fantasy, adventure, romance, and action, sparking children’s curiosity to explore more. It’s that simple—like a game.
The complexity of the Greek language can flow through the crystal-clear waters of the Greek islands, it can travel like a breeze through the bougainvilleas, open the blue shutters of Cycladic homes, find its way through every shade of green in the olive groves, and cool under the grapevines. Greek is not just about rules. It’s the salty sea air, the blazing sun, the foam of the waves, the sandcastles on the beach, the forgotten plastic shovels near the shore, and the seaweed stuck to your feet on the walk back from a swim in the summer.
In these ways, children can learn to love the language, just as they will learn to love Greece, its customs, and its traditions. And if they don’t understand what “traditions” means, they can spend time with their grandparents or aunts or godparents and bake cookies together. When the house fills with the sweet scent of freshly baked “tsoureki,” they’ll start to grasp complex words, even if they struggle at first. This is where it all begins—from the love of the homeland where they’re raised or where their loved ones await them. The rules will follow, naturally and effortlessly.
“Τα Παιδιά μάς Μιλούν”. “The Children Talk to Us.” We must reflect on how “I hate Greek” started, and turn it into “I love Greek!” just as we should turn it into “I love Greece!” It’s in our hands. Let’s take advantage of this treasure we have as native speakers and pass on our love for the Greek language and culture to our children. We are lucky. We owe it to ourselves to appreciate and protect what others work so hard to acquire: fluency in the Greek language. Parents, I’m talking to you…”Γονείς, σε εσάς Μιλάω”!
About the Author
Effie Panagopoulou created the thematic series “The Children Talk to Us” under the auspices of the Ministry of Culture, focusing on inclusion and the sensitive psyche of children. This series includes works translated into English such as ” Christos’ Sweet Sugar-Free Story” “Who’s Upsetting Christina?” and “Theodore and the Adventure of Healthy Eating,” which addresses eating disorders and school bullying. Through these works, she raises awareness of important issues affecting children, drawing on her many years of experience in education.
Effie Panagopoulou is an author of short stories, plays, books, and song lyrics. Her works have been awarded and presented at significant cultural events. The thematic cycle “Mythical Melodies of the Rivers” (Tourism Award 2023) includes :”Alpheus’ Journey,” performed by the ERT Contemporary Music Orchestra with music by award-winning composer George Voukanos, and her book of the same title has been distributed to schools in Greece and Italy. Her work “In the Waters of Ilissos” was presented in 2023 by the Camerata Junior, and she wrote the libretto for “Thesmophoria Dance, an Ode to Earth,” which was awarded at the 2024 Tourism Awards. Additionally, she has written librettos for significant works such as “Zalongo, Women’s Dance, Silent Symphony,” which focuses on violence against women, and the works “This is How It All Began” and “This is How It Continued,” presented at the Memorial Celebrations for the Fall of Tripolitsa. She has also participated in cultural initiatives centered on inclusion and the protection of vulnerable social groups. She is the Development Manager at Campion School and has been recognised for her contributions to culture.
Διαβάστε επίσης
Σχολικός Εκφοβισμός: Τι να κάνουμε όταν αντιληφθούμε ότι το παιδί μας έχει πέσει θύμα bullying
10 φωτογραφίες μωρών που μοιάζουν απίστευτα με διάσημους
