Τα νεογιλά είναι τα δόντια που ανήκουν στην πρώτη σειρά οδοντοφυΐας του παιδιού και τα διαδέχονται τα μόνιμα. Αναφέρονται πολύ συχνά με τις λέξεις “παιδικά” ή “πρώτα δόντια”. Η νεογιλή οδοντοφυΐα ξεκινά να εμφανίζεται γύρω στους πρώτους 6 μήνες της ζωής του παιδιού και ολοκληρώνεται περίπου στην ηλικία των 3 ετών. Ίσως τα δόντια του μωρού σας έχουν βγει νωρίτερα ή κάποια καθυστερούν λίγο παραπάνω από τα χρονικά αυτά περιθώρια, γεγονός το οποίο συμβαίνει γιατί ο ρυθμός ανάπτυξης του κάθε παιδιού είναι διαφορετικός, κατά συνέπεια και των δοντιών του.
Η διατήρηση και η φροντίδα των νεογιλών δοντιών είναι εξέχουσας σημασίας από τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Τα παιδιά θα διατηρήσουν τα νεογιλά τους δόντια μέχρι την ηλικία των 12 ετών. Με τα δόντια αυτά τα παιδιά θα μάθουν να μασάνε την τροφή τους, θα αναπτύξουν την ομιλία και θ’ αρχίσουν να επικοινωνούν με τους γύρω τους με υγιές χαμόγελο και καθαρή άρθρωση. Τα υγιή νεογιλά δόντια συμβάλουν στην σωστή ανάπτυξη των γνάθων και του προσώπου. Επίσης μαθαίνουν το παιδί να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται χωρίς τον πόνο και τα προβλήματα των χαλασμένων δοντιών. Για τους παραπάνω λόγους και για την υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη του παιδιού το βούρτσισμα πρέπει να ξεκινάει από τότε που τα πρώτα δόντια εμφανίζονται στο στόμα.
Ο καθαρισμός του στόματος του βρέφους πρέπει να γίνεται με μια υγρή γάζα ώστε να απομακρύνονται τα υπολείμματα των τροφών από το στόμα. Εναλλακτική πρακτική επιλογή αποτελούν τα ειδικά “δαχτυλάκια” του εμπορίου εμποτισμένα με νερό. Στην αρχή που το παιδί δεν μπορεί να φτύσει την οδοντόκρεμα, η μητέρα μπορεί να βουρτσίσει με μαλακή οδοντόβουρτσα και νερό μόνο. Από την ηλικία των 3 έως και 6 ετών η μητέρα μπορεί να χρησιμοποιήσει παιδική οδοντόκρεμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε φθόριο (500ppmF-1000ppmF). Από την ηλικία των 6 ετών και άνω το παιδί μπορεί να βουρτσίζει τα δόντια μόνο του με οδοντόκρεμα υψηλότερη σε φθόριο (1450ppmF-1500ppmF) και οι γονείς απλά να το επιβλέπουν. Το βούρτσισμα των δοντιών είναι απαραίτητο σε κάθε ηλικία και πρέπει να γίνεται καθημερινά τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα.
Η χρήση οδοντόκρεμας με φθόριο κατά το βούρτσισμα είναι απαραίτητη από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού. Η ποσότητα πρέπει πάντα να είναι περιορισμένη σε μέγεθος μικρής φακής και οι γονείς πρέπει να είναι προσεκτικοί με αυτό. Όταν χρησιμοποιείται πολλή οδοντόκρεμα, το μικρό στοματάκι του παιδιού γεμίζει με αφρό, με αποτέλεσμα να πνίγεται με σάλια και αφρό και να αναγκάζεται να φτύσει χωρίς να ολοκληρώνει το βούρτσισμα όπως πρέπει. Επίσης η περίσσεια οδοντόκρεμας δεν πρέπει να καταπίνεται καθώς η μικρή ποσότητα αρκεί να μας δώσει τις ευεργετικές ιδιότητες του φθορίου στα παιδικά δόντια κατά το βούρτσισμα.
Πολλοί γονείς ρωτάνε εάν η φθοριούχος οδοντόκρεμα πρέπει να ξεβγάζεται. Η απάντηση είναι “όχι” υπό την προϋπόθεση ότι η χρήση της είναι ελεγχόμενη και σύμφωνα με τα παραπάνω. Είναι περισσότερο σημαντικό οι γονείς να παροτρύνουν το παιδί να φτύνει καλά την οδοντόκρεμα. Αυτό θα τα βοηθήσει να αναπτύξουν την λειτουργία της κατάποσης η οποία είναι ιδιαίτερα σημαντική στην σωστή λειτουργία όλου του στοματογναθικού τους συστήματος. Παρ’ όλα αυτά επαναλαμβάνεται πως εάν η χρήση της φθοριούχου οδοντόκρεμας είναι ελεγχόμενη δεν είναι επικίνδυνη αλλά μόνο ευεργετική στην πρόληψη και αντιμετώπιση της οδοντικής τερηδόνας.
Επειδή τα προβλήματα του στόματος, όπως η τερηδόνα, είναι δυνατόν να εμφανιστούν από την βρεφική και την νηπιακή ηλικία, η πρώτη επίσκεψη του παιδιού στον παιδοδοντίατρο είναι απαραίτητη και συστήνεται να γίνεται μετά την ανατολή του πρώτου δοντιού και όχι αργότερα από τα πρώτα του γενέθλια. Ο παιδοδοντίατρος θα ενημερώσει τους γονείς πάνω σε θέματα που αφορούν την απόκτηση σωστών συνηθειών για την διασφάλιση της ουσιαστικής πρόληψης των νόσων του στόματος.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΚΑΦΟΥΡΟΥ DDS, MSc
ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ
Master of Science in Pediatric Dentistry, University of Leeds
Οδοντιατρείο για βρέφη, παιδιά, εφήβους και άτομα με ειδικές ικανότητες.
Ιστοσελίδα: www.paidodontiatroi.gr
E-mail: vasiliki.kafourou@gmail.com