66 χρόνια από την θυσία του Γρηγόρη Αυξεντίου

Γρηγόρης Αυξεντίου ο Σταυραετός του Μαχαιρά, ο «Ζήδρος», ο «Μάστρος», ο ήρωας του Ελληνισμού.

Σαν σήμερα 3 Μαρτίου του 1957 πέφτει νεκρός ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ μέσα στο κρησφύγετο του κοντά στην Ιερά Μονή Μαχαιρά, αρνούμενος να παραδοθεί στους Άγγλους αποικιοκράτες.

Ο «Ζήδρος» γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1928 στο χωριό Λύση. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο του χωριού του και κατόπιν στο Γυμνάσιο της Αμμοχώστου, το πλησιέστερο προς τη Λύση.

Αφού αποφοίτησε από το Γυμνάσιο, πήγε στην Ελλάδα με σκοπό να σπουδάσει στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, όμως στις εξετάσεις δεν κατάφερε να εισαχθεί. Κατατάχθηκε στον Ελληνικό στρατό και πέρασε από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού.

Απολύθηκε από το Στρατό ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Πεζικού και στη συνέχεια υπηρέτησε στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα για λίγους μήνες, προτού και επιστρέψει στην Κύπρο το 1952, όπου εργάστηκε μαζί με τον πατέρα του και αρραβωνιάστηκε.

Το χρονικό της θυσίας

Στις 20 Ιανουαρίου 1955 έγινε η πρώτη συνάντηση του Αυξεντίου με τον αρχηγό της ΕΟΚΑ Γεώργιο Διγενή Γρίβα και μπήκε στον αγώνα κατά των Άγγλων. Ο Διγενής έκρινε ότι, από τη στιγμή που ο Γρ. Αυξεντίου είχε δώσει τον όρκο του Έλληνα Αξιωματικού, δεν χρειαζόταν να ορκιστεί για μύησή του στην Οργάνωση.

Με την έναρξη του αγώνα, του ανατέθηκε η διοίκηση του τομέα Αμμοχώστου. Την άνοιξη του ιδίου χρόνου συμμετείχε στις επιθέσεις κατά της Ηλεκτρικής Εταιρείας και του Ραδιοφωνικού Σταθμού της Λευκωσίας.

«Ζήδρος», «Ρήγας», «Αίαντας», «Άρης», «Μάστρος» και «Ζώτος» είναι τα γνωστά ψευδώνυμα που δόθηκαν στον Υπαρχηγό της ΕΟΚΑ.

Οι Άγγλοι έκαναν πολλές προσπάθειες για να τον συλλάβουν και τον επικήρυξαν με 5.000 λίρες. Γνωστή είναι η ιστορία όπου μεταμφιέστηκε σε καλόγερο και κέρασε τους άγγλους κατακτητές χωρίς να τον αναγνωρίσουν.

Στα τέλη Φεβρουαρίου 1957 οι αγγλικές δυνάμεις έλαβαν πληροφορία ότι ο Αυξεντίου και η ομάδα του βρίσκονταν σε μια σπηλιά κοντά στη Μονή Μαχαιρά. Αμέσως, 60 στρατιώτες έφθασαν εκεί το απόγευμα της 2ας Μαρτίου. Περικύκλωσε τη σπηλιά και κάλεσε τον Αυξεντίου να παραδοθεί.

Ο επικεφαλής του βρετανικού αποσπάσματος, ανθυπολοχαγός Μίντλετον, πλησίασε την είσοδο της σπηλιάς και φώναξε: «Ρίξε τα όπλα σου και παραδώσου, αλλιώς θα επιτεθούμε». Κάποιος απάντησε: «Καλά παραδινόμαστε». Τέσσερις άνδρες βγήκαν έξω, όχι και ο Αυξεντίου. Ο Μίντλετον τον κάλεσε και πάλι να παραδοθεί, αλλά έλαβε την υπερήφανη απάντηση «Μολών λαβέ».

Αμέσως, τέσσερις στρατιώτες όρμησαν μέσα στην σπηλιά. Ο Αυξεντίου τους υποδέχτηκε με καταιγιστικά πυρά. Οι τρεις Βρετανοί οπισθοχώρησαν έντρομοι, ο τέταρτος, ένας δεκανέας, έπεσε νεκρός. Ο Μίντλετον ζήτησε ενισχύσεις, οι οποίες κατέφθασαν αμέσως με ελικόπτερα. Η μάχη συνεχίσθηκε για 10 ώρες, χωρίς αποτέλεσμα για τους επιτιθέμενους. Μπροστά στο αλύγιστο θάρρος του Αυξεντίου και αφού χρησιμοποίησαν όλων των ειδών τα όπλα, οι Βρετανοί έριξαν στη σπηλιά βόμβες πετρελαίου. Τεράστιες φλόγες κάλυψαν το σπήλαιο, για να τυλίξουν σε λίγο το κορμί του Αυξεντίου.

Η μάχη τελείωσε στις 2 το βράδυ της 3ης Μαρτίου 1957. Το απανθρακωμένο σώμα του Ζήδρου βρέθηκε απανθρακωμένο και τάφηκε στα Φυλακισμένα Μνήματα. Ο Γρηγόρης Αυξεντίου ήταν μόλις 29 ετών.