Πώς να προστατέψετε τα παιδιά από τους κινδύνους που κρύβει το καλοκαίρι

Οι υψηλές θερμοκρασίες του καλοκαιριού κρύβει αρκετούς κινδύνους για τα παιδιά. Είναι η εποχή όπου συμβαίνουν τα περισσότερα ατυχήματα σε παιδιά. Εγκαύματα και θερμοπληξία από τον καυτό ήλιο, πνιγμοί στη θάλασσα και σε πισίνες, τροφικές δηλητηριάσεις, είναι μεταξύ των κυριότερων κινδύνων του καλοκαιριού. Την ευθύνη όμως των παιδιών την έχουμε εμείς οι μεγάλοι κάτω από μια συνήθως χαλαρή επίβλεψη.

Η θάλασσα και η πισίνα είναι πηγή ευχαρίστησης, δροσιάς και ψυχαγωγίας για τα παιδιά, αλλά ταυτόχρονα είναι ένας από τους σημαντικότερους κινδύνους του καλοκαιριού. Τα παιδιά δεν πρέπει ποτέ να αφήνονται μόνα τους κοντά σε νερό ούτε για μια στιγμή. Οι πνιγμοί είναι η δεύτερη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω ατυχημάτων, σε παιδιά κάτω των 14 χρονών παγκοσμίως. Είτε βρίσκονται στο μπάνιο στο σπίτι, είτε σε πισίνα ή στη θάλασσα, πρέπει πάντοτε να τα επιβλέπει ένας ενήλικας. Κανείς δεν θα πρέπει να αναλαμβάνει την εποπτεία περισσότερων των δύο παιδιών. Μετά από φαγητό, δεν συστήνεται να πηγαίνει κάποιος αμέσως για κολύμπι (60 λεπτά ανάπαυση).

Επιπρόσθετη φροντίδα χρειάζονται τα παιδιά από τα ηλιακά εγκαύματα διότι μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένη καταστροφή της επιδερμίδας, αφού είναι πολύ πιο ευάλωτα στις βλαβερές επιδράσεις της ηλιακής ακτινοβολίας. Οι υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου είναι η κυριότερη αιτία καρκίνου του δέρματος. Εγκαύματα που προκαλούνται λόγω υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο να παρουσιάσει κάποιος καρκίνο του δέρματος. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει εκδώσει σχετική προειδοποίηση σύμφωνα με την οποία τα παιδιά μπορούν να πάθουν ηλιακό έγκαυμα μέσα σε 15 έως 20 λεπτά έκθεσης στον ήλιο. Επίσης η υπερβολική έκθεση στον ήλιο είναι επικίνδυνη για το δέρμα, τα μάτια αλλά και για το ανοσοποιητικό σύστημα. Δεν εκθέτουμε καθόλου στην ηλιακή ακτινοβολία μωρά έως 6 μηνών. Χρησιμοποιούμε αντηλιακά με φίλτρα UVA και UVB και με δείκτη προστασίας (SPF) 25 και άνω. Εφαρμόζουμε 30’ πριν από την έκθεση στον ήλιο, έστω και αν έχει συννεφιά και τα ανανεώνουμε κάθε 2 ώρες, καθώς και μετά την έξοδο από το νερό. Φοράμε στα παιδάκια ανοικτόχρωμα ρούχα που καλύπτουν το σώμα, καπέλο και γυαλιά ηλίου. Αποφεύγουμε την έκθεση κατά τις μεσημβρινές ώρες (12:00-16:00). Παιδιά μικρότερα των 5 ετών πρέπει να προστατεύονται με αντηλιακά που περιέχουν φυσικές αντανακλαστικές ουσίες (μέταλλα), που συνήθως έχουν δείκτη προστασίας 25 και όχι με απορροφητικά της υπεριώδους ακτινοβολίας, που είναι χημικά φίλτρα και δείκτη 50 διότι συχνά προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις στο ευαίσθητο παιδικό δέρμα.

80% του συνόλου της υπεριώδους ακτινοβολίας που θα λάβει ο οργανισμός σε όλη την ζωή, περίπου θα το απορροφήσει μέχρι την ηλικία των 18 ετών, καθώς ο μηχανισμός απορρόφησης της UV ακτινοβολίας δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως γι’ αυτό προστατεύουμε τα μάτια των παιδιών από τον ήλιο αλλά και από την πλάγια ακτινοβολία που αντανακλάται από τις πέτρες και την άμμο, με γυαλιά ηλίου απορροφητικά με προστασία 400 UV CE ή 100%UV.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε να δίνουμε συχνά υγρά στα παιδιά. Ο δυνατός ήλιος του καλοκαιριού και οι ψηλές θερμοκρασίες μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση. Ο οργανισμός (ΠΟΥ) μας ενημερώνει για λήψη πολλών υγρών, μέχρι και 8 ποτήρια νερό την ημέρα.

Επιθέσεις από έντομα πολλές φορές είναι επικίνδυνα, ειδικά σε περιπτώσεις αλλεργίας. Χρησιμοποιούμε εντομοαπωθητικά σώματος και χώρου. Προσοχή, η Αμερικανική Παιδιατρική δεν συνιστά την χρήση εντομοαπωθητικού σε μωρά κάτω των δύο μηνών. Για παιδιά μεγαλύτερα των δύο μηνών, επιλέξτε σπρέι με λιγότερο από 30% συγκέντρωση DEET, και μην το χρησιμοποιείτε παραπάνω από μια φορά την ημέρα. Σημειώστε αν χρησιμοποιήσουμε αντηλιακό και εντομοαπωθητικό ταυτόχρονα, τότε εφαρμόζουμε πρώτα το αντηλιακό και μετά το εντομοαπωθητικό, γιατί η αποτελεσματικότητα του αντηλιακού ελαττώνεται κατά 1/3 με την ταυτόχρονη εφαρμογή, έτσι πρέπει να ελαττώνεται και η διάρκεια έκθεσης του παιδιού στον ήλιο.

Αλλεργικό εξάνθημα εμφανίζεται σε σύντομο χρόνο (λιγότερο της μίας ώρας) και διαρκεί για λίγες ώρες (αντιηλιακά, τοπικά επιθέματα αδυνατίσματος, tatoo κλπ) και μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές δερματίτιδες σε ευαίσθητα άτομα. Μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα σαν έγκαυμα από τον ήλιο. Συνήθως υποχωρεί σε λίγες ώρες.

Τσίμπημα από μέλισσα ή σφήκα. Αν το παιδί εμφανίσει ερεθίσματα, πυρετό ή κάποια άλλη αντίδραση αφότου τσιμπηθεί, πηγαίνετε άμεσα στο πλησιέστερο νοσοκομείο. Στα ευαισθητοποιημένα άτομα μπορεί να προκληθεί εκτεταμένη αντίδραση (π.χ. πρήζεται όλο το χέρι και ας έχει τσιμπηθεί στο δάκτυλο), ή μπορεί να εμφανισθεί κνίδωση σε όλο το σώμα ή να εμφανίσει το άτομο αλλεργικό shock.

Τα θαλασσινά (ψάρια και οστρακοειδή) και από φρούτα (ροδάκινο, σταφύλι, σύκα), χωρίς όμως να αποκλείονται τα υπόλοιπα. Οι τροφές μπορεί να προκαλέσουν από απλή φαγούρα στο στόμα και χείλη μέχρι αλλεργικό shock.

Το παιxνίδι στην αυλή μπορεί να φαίνεται σαν ασφαλές μέρος για ένα μικρό παιδί, αλλά απαιτεί προσοχή. Ορισμένα είδη φυτών είναι επικίνδυνα (δηλητηρίαση), επειδή τα μικρά παιδιά θα βάλουν τα πάντα στο στόμα τους. Επίσης μην ξεχνάτε τα εντομοκτόνα που ψεκάζετε για τα διάφορα ζιζάνια στα λουλούδια και στα φυτά. Αφήστε τα παιδιά σας στο χώρο αφού έχουν περάσει 48 ώρες από τον ψεκασμό.

Εξαιτίας της αυξημένης θερμοκρασίας που ευνοεί την αλλοίωση των τροφίμων αυξάνεται και ο κίνδυνος για τροφικές δηλητηριάσεις όπως ο σταφυλόκκοκος, σαλμονέλα ή το εντροβακτηριο. «Βράστε το, μαγειρέψτε το, ξεφλουδίστε το ή αφήστε το». Πλένουμε συχνά τα χέρια των παιδιών και τα δικά μας ή χρησιμοποιούμε αντισηπτικά μαντηλάκια.

Μπορεί να μην καταλαβαίνετε πόσο εύκολο είναι ακόμα και για μικρά μωρά να κυλίσουν, να κουνήσουν, να σπρώξουν ή να σκαρφαλώσουν έξω από ανοιχτά παράθυρα. Για αυτό το λόγο εγκαταστήστε προστατευτικά παραθύρων.

Η προνοητικότητα και η κοινή λογική, μπορεί να προστατεύσει εμάς και την οικογένεια μας να περάσουμε μαζί ένα ξέγνοιαστο και ασφαλές καλοκαίρι. Να έχετε ένα καλό και υγιές καλοκαίρι.

Χρήστος Αντωνιάδης

Λειτουργός Ασφάλειας και Υγείας, Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού

B.Sc., M.A.