Η έγκαιρη διάγνωση της μηνιγγίτιδας, αποτρέπει τον κίνδυνο δυσμενών ή μόνιμων επιπτώσεων στην υγεία

«Υπολογίζεται ότι πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ετησίως, πεθαίνουν (170.000) ή πλήττονται από μόνιμες αναπηρίες ή κατάλοιπα της νόσου (σπασμούς, κώφωση, βαρηκοΐα, ακρωτηριασμό άκρων κλπ).

H ασθένεια μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών αλλά ιδιαίτερα βρέφη, μικρά παιδιά, έφηβους και νεαρούς ενήλικες». Αυτά ανέφερε σε ανακοίνωσή της στη διάρκεια διάσκεψης Τύπου η Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου (ΠΕΚ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Μηνιγγίτιδας (24 Απριλίου 2017). Η ΠΕΚ, εγκαινιάζοντας ενημερωτική εκστρατεία για το κοινό με τίτλο «Μηνιγγίτιδα – Η Ενημέρωση και η πρόληψη σώζουν ζωές» με σκοπό την υπεύθυνη πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση στο θέμα, τόνισε ότι «κάποιες μορφές της ασθένειας (μικροβιακής αιτιολογίας) δυνατόν να καταστούν θανατηφόρες και μάλιστα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Η έγκαιρη διάγνωση, που προϋποθέτει την επαγρύπνηση για την εμφάνιση κάποιων ανησυχητικών συμπτωμάτων και η άμεση θεραπεία αποσοβούν σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο δυσμενών ή μόνιμων επιπτώσεων για την υγεία. Τονίζεται επίσης το γεγονός πως για κάποιες σοβαρές μορφές της νόσου έχουμε πλέον στη διάθεση μας πολύ αποτελεσματικά εμβόλια».

Πρόκειται για μόλυνση (φλεγμονή) των προστατευτικών μεμβρανών που καλύπτουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό αλλά και του υγρού που κυκλοφορεί μεταξύ τους (εγκεφαλονωτιαίο υγρό) και προκαλείται από μικροοργανισμούς και  συνηθέστερα από ιούς ή μικρόβια.

Εκ μέρους του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου και του Συμβουλίου Ιατρικού Σώματος o Δρ. Μιχάλης Αναστασιάδης σημείωσε ότι «οι μεγαλύτεροι εχθροί για την υγεία του ανθρώπου δεν είναι οι ιοί ή τα μικρόβια αλλά η άγνοια, ο εφησυχασμός και η αδιαφορία. Και τις περισσότερες φορές δεν είναι το νόσημα που πληγώνει. Είναι ο μύθος που το περιβάλλει».

Όπως εξήγησε ο Δρ Αναστασιάδης, «οι ιογενείς μηνιγγίτιδες παρουσιάζονται συνήθως κατά τους χειμερινούς μήνες, με τη γενικότερη έξαρση των ιώσεων, και συνήθως έχουν καλή πρόγνωση».

Αναφερόμενος στη βακτηριακή μηνιγγίτιδα, επεσήμανε ότι «προκαλεί τη μεγαλύτερη ανησυχία και συνήθως έχει πολύ πιο σοβαρή πρόγνωση. Είναι απειλητική για τη ζωή και δυστυχώς κάποια παιδιά (5-15%) που θα προσβληθούν από μικροβιακή μηνιγγίτιδα θα χάσουν τη ζωή τους. Επίσης κάποια παιδιά (20%) θα έχουν μακροπρόθεσμες αναπηρίες (βαρηκοΐα, κώφωση, σπασμούς κ.τ.λ ή σπανιότερα απώλεια μελών (χέρια ή πόδια) του σώματος. Ο αιμόφιλος της γρίπης, ο μηνιγγιτιδόκοκκος και ο πνευμονιόκοκκος είναι τα τρία μικρόβια που ευθύνονται συνήθως για τις βακτηριακές μηνιγγίτιδες.

Ο αιμόφιλος της γρίπης προκαλεί συχνότερα μηνιγγίτιδα σε βρέφη και παιδιά ηλικίας μικρότερης των 5 ετών ενώ ο πνευμονιόκκοκος είναι αίτιο ακόμα βαρύτερης μορφής νόσησης με πολύ ψηλή θνητότητα.

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος προκαλεί μηνιγγίτιδα που εξελίσσεται ταχύτατα (κυρίως σε μικρότερα παιδιά έφηβους και σε νεαρούς ενήλικες). Από τις 5 σημαντικότερες ομάδες του μηνιγγιτιδόκοκκου  – A, B, C, W, και Y – η οροομάδα B έχει το υψηλότερο ποσοστό εμφάνισης παγκόσμια».

Λέγοντας ότι όλοι κινδυνεύουν να προσβληθούν από μηνιγγίτιδα, πρόσθεσε ότι «τα βρέφη ηλικίας κάτω του 1 έτους διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης μηνιγγιτιδοκοκκικής νόσου από οποιαδήποτε άλλη ηλικιακή ομάδα και ακολουθούν τα νήπια ηλικίας 1 έως 4 ετών.

Οι έφηβοι και οι νεαροί ενήλικες διατρέχουν επίσης αυξημένο κίνδυνο προσβολής από τη νόσο, κυρίως λόγω αλλαγής του τρόπου ζωής και αποτελούν την ομάδα που κυρίως μπορεί να διασπείρει την ασθένεια.

Ο εμβολιασμός είναι η καλύτερη στρατηγική για την καταπολέμηση της βακτηριακής μηνιγγίτιδας όπως και κάθε άλλης λοιμώδους ασθένειας. Στη χώρα μας κυκλοφορούν εμβόλια που προστατεύουν από τις 5 συχνότερα εμφανιζόμενες οροομάδες (A, Β, C, W135, Y) του μηνιγγιτιδόκοκκου, στελεχών πνευμονιόκοκκου και του αιμόφιλου της γρίππης».

Από την πλευρά της η Παιδίατρος και η Συντονίστρια Μονάδας Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων του Υπουργείου Υγείας, Δρ Μαρία Κολιού, τόνισε μεταξύ άλλων στην παρουσίασή της τα ακόλουθα:

  • σύμφωνα με στοιχεία από έρευνα του Υπουργείου Υγείας το 2015, το ποσοστό κάλυψης Αιμόφιλος ινφλουένζα τύπου β στην Κύπρο ανέρχεται το 96%
  • σε σχέση με το Συζευγμένο εμβόλιο κατά του πνευμονιοκόκκου, το 2004 εισήχθη το 7 δύναμο εμβόλιο PCV7 στον ιδιωτικό τομέα, το 2010 εισήχθη το 10δύναμο εμβόλιο – καλύπτει 10 ορότυπους, το 2011 εισήχθη το 13δύναμο εμβόλιο μόνο στον Ιδιωτικό τομέα – καλύπτει 13 ορότυπους και από το 2010 προσφέρεται στο Δημόσιο δωρεάν το 10δύναμο εμβόλιο πνευμονιοκόκκου – έκτοτε αύξηση εμβολιαστικής κάλυψης
  • η συχνότητα μηνιγγοκοκκικής νόσου στην Κύπρο είναι 0.4/100,000 κατοίκους, με θνητότητα 9%, ενώ τα τελευταία 3 χρόνια χάθηκαν δύο παιδιά. Σύμφωνα με έρευνα του Υπουργείου Υγείας το 2015 για την εμβολιαστική κάλυψη, στην Κύπρο το ποσοστό ανέρχεται στα 84%.

Σε ερώτηση κατά πόσο οι γονείς στην Κύπρο διστάζουν να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, η Δρ Κολιού απάντησε ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, «ένα ποσοστό γύρω στο 1% των γονέων αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους. Όμως υπάρχουν και κάποιοι γονείς που είναι αναποφάσιστοι και σε αυτούς πρέπει να στοχεύσουμε περισσότερο».