Το μαθησιακό προφίλ των μαθητών με δυσλεξία

Ο Κωνσταντίνος είναι 9 ετών και φοιτά στη τρίτη τάξη του δημοτικού σχολείου ΧΧΧ. Είναι το δεύτερο παιδί της οικογένειας και η ψυχοκοινωνική του ανάπτυξη είναι φυσιολογική. Έχει αδυναμία όρασης στο αριστερό μάτι, την οποία ενισχύει με γυαλιά και κλείσιμο του δεξιού ματιού. Δυσκολεύεται στην απόκτηση φίλων και στη διαχείριση των συναισθημάτων του. Είναι ένα αγόρι που λειτούργει νοητικά στο ανώτερο φυσιολογικό επίπεδο νοητικής λειτουργίας και παρουσιάζει πολύ καλές αποδόσεις στην πρακτική νοημοσύνη. Χειρίζεται άριστα τα οπτικοκινητικά ερεθίσματα και βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο ως προς την λογική αφαιρετική σκέψη. Η ικανότητά του για σειροθέτηση βάσει του χρόνου και η συνθετική του ικανότητα είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Επίσης, βρίσκεται σε αρκετά υψηλό επίπεδο όσον αφορά τις αναλυτικές στρατηγικές και τη μακρόχρονη οπτική του μνήμη.

Κάνει συχνά λάθη λόγω της έντονης παρορμητικότητάς του, όμως συχνά αυτοδιορθώνεται. Κάποιες φορές ξεχνά δεδομένα και χρειάζεται συχνές επαναλήψεις. Δείχνει να έχει αυτοπεποίθηση και είναι πολύ ομιλητικός και αναλυτικός. Πολλές φορές μάλιστα ξεφεύγει από το θέμα της συζήτησης. Είναι ένα φιλικό και ευγενικό αγόρι με έντονη φαντασία. Έχει ιδιαίτερο ταλέντο στις κατασκευές και τη ζωγραφική.

Ο Κωνσταντίνος έχει κατακτήσει το μηχανισμό της ανάγνωσης. Αποκωδικοποιεί με αργό ρυθμό και δυσκολεύεται στην αυτόματη ανάλυση και σύνθεση των φωνημάτων. Γι’ αυτό άλλωστε πριν εκφωνήσει μια λέξη συνθέτει νοερά τα φωνήματα σε συλλαβές. Δυσκολεύεται ιδιαίτερα στην ανάγνωση λέξεων με συμφωνικά συμπλέγματα.

Ο μαθητής έχει την ικανότητα να αναλύει και να συσχετίζει έννοιες κατά τρόπο λογικό σε μέσο για την ηλικία του επίπεδο. Δείχνει να κατανοεί το περιεχόμενο ενός απλού κειμένου που διαβάζει. Κάνει κάποια εκφραστικά λάθη και δυσκολεύεται να συμπληρώσει κενά σε γλωσσικό υλικό αξιοποιώντας τη γλωσσική εμπειρία και τους πλεονασμούς της γλώσσας. Όταν γνωρίζει τη σημασία μιας λέξης, έχει την ικανότητα να την εντάσσει στο λόγο του και να τη χρησιμοποιεί κατάλληλα. Στον προφορικό του λόγο ο Κωνσταντίνος χρησιμοποιεί πλήρεις προτάσεις και έχει τη διάθεση να μεταφέρει τις ιδέες του και να μοιραστεί τις εμπειρίες του.

dyslexia-1440x810

Η οπτικοαντιληπτική του ωριμότητα και ο οπτικοκινητικός του συντονισμός έχουν αναπτυχτεί σε ικανοποιητικό βαθμό. Πολύ καλή είναι η επίδοσή του στην αντιγραφή σχημάτων, κάτι που δεν ισχύει στην αντιγραφή κειμένου. Διαβάζει τις προτάσεις πριν την αντιγραφή και αντιγράφει με αργό ρυθμό και πολύ προσεκτικά. Τα γράμματά του είναι ευανάγνωστα, αλλά δεν αφήνει σταθερές αποστάσεις ανάμεσα στις λέξεις, ενώ κάποιες φορές παραλείπει φθόγγους. Στην ορθογραφία είναι σε θέση να εφαρμόσει τους βασικούς γραμματικούς κανόνες, αν και δυσκολεύεται στη συνεπή τήρησή τους. Τα περισσότερα λάθη του είναι θεματικά και καταληκτικά. Στην αυθόρμητη γραφή ανατρέχει σε ιδέες συναφείς με το θέμα, αλλά δυσκολεύεται να τις οργανώσει σε προτάσεις. Καταβάλει μεγάλη προσπάθεια, ώστε να ανακαλέσει ορθογραφικούς κανόνες και να εφαρμόσει τις συμβάσεις του γραπτού λόγου (πχ. ξεκινώ με κεφαλαίο μετά από τελεία).

Στη βραχύχρονη μνήμη του έχει ελλείψεις, οι οποίες αφορούν κυρίως την ικανότητα άμεσης ανάκλησης ακουστικών παραστάσεων. Επίσης, δυσκολεύεται στη γραφοφωνολογική ενημερότητα στους τομείς της ακουστικής διάκρισης και της σύνθεσης φθόγγων. Στην οπτική διάκριση γραφημάτων και λέξεων η επίδοσή του είναι ικανοποιητική. Ο Κωνσταντίνος έχει τη δυνατότητα να προσανατολίζεται στο χρόνο, ενώ αδυνατεί να διακρίνει το δεξί από το αριστερό.

Στα μαθηματικά μπορεί να συμπληρώσει ακολουθίες αριθμών με άνεση και είναι σε θέση να πραγματοποιήσει νοερές πράξεις με τριψήφιους αριθμούς. Γνωρίζει την προπαίδεια και χρησιμοποιεί στρατηγικές για την ολοκλήρωση νοερών πράξεων. Μπορεί να επιλύσει απλές διαιρέσεις και να λύσει απλά προβλήματα που απαιτούν επιλογή κάποιας από τις τέσσερις βασικές πράξεις. Όταν διασπαστεί η προσοχή του μπορεί να καθυστερήσει ή να απαντήσει παρορμητικά. Ακόμη, γνωρίζει τα βασικά σχήματα και μπορεί να βρει τις σχέσεις μεταξύ των νομισμάτων, εάν δεχθεί καθοδήγηση.

Καταληκτικά, αξίζει να αναφέρουμε πως είναι πολύ ώριμος για την ηλικία του και προσπαθεί να ευχαριστήσει τους σημαντικούς γι’ αυτόν ανθρώπους και να αποφύγει κάθε πιθανό λάθος. Η προσοχή του διασπάται εύκολα από ερεθίσματα του περιβάλλοντος και από τις σκέψεις του.

Καρίπη Φωτεινή

Εκπαιδευτικός Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, MSc στην Ειδική Εκπαίδευση

fotinikaripi@gmail.com