Ο πολιτιστικός πλούτος της Μονής Χρυσορρογιατίσσης ψηφιοποιείται

O πολιτιστικός πλούτος της Μονής Χρυσορρογιατίσσης ψηφιοποιείται από την Έδρα του Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση.

Επί τούτου υπέγραψαν πρωτόκολλα συνεργασίας το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου και η Μονή Χρυσορρογιατίσσης .

Υπό τις τρέχουσες συνθήκες και τα νέα δεδομένα με τον κορωνοϊό (Covid-19), το πρωτόκολλο υπεγράφη από τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου, Δρ. Παναγιώτη Ζαφείρη, τον ηγούμενο της Μονής ΧρυσορρογιατίσσηςΠανοσιολογιώτατο Αρχιμανδρίτη, κ. Παγκράτιο, και τον Πανιερώτατο Μητροπολίτη Πάφου, κ. κ. Γεώργιο, εξ αποστάσεως.

Όπως αναφέρεται, η  ψηφιοποίηση θα πραγματοποιηθεί από την ομάδα του Εργαστηρίου Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, υπό τη διεύθυνση του Δρος Μαρίνου Ιωαννίδη και του κατόχου της έδρας Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου στην Ψηφιακή Πολιτιστική Κληρονομιά, Δρος Κυριάκου Ευσταθίου και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ψηφιοποίηση και τεκμηρίωση τόσο της ίδιας της Μονής, δηλαδή τα κελιά των μοναχών και τις διάφορες λειτουργικές αίθουσες όπως το πατητήρι, το Καθολικό της όπως επίσης τα αντικείμενα του μουσείου και τα έγγραφα του αρχείου της.  

Σε δηλώσεις του στο infokids.cy ο ηγούμενος της Μονής Χρυσορρογιατίσσης Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης, κ. Παγκράτιο ανέφερε πως ο δρα Κυριάκος Ευσταθίου, που τυγχάνει να είναι αδερφότεκνος του πρώην ηγουμένου της Μονής Διονυσίου Παπαχριστοφόρου που εκοιμήθη το προηγούμενο Σάββατο, αγαπά πολύ την Μονή της Χρυσορρογιατίσσης και αποφάσισε να προχωρήσει στην ψηφιοποίηση του Μοναστηριού.

Η όλη εργασία της ψηφιοποίησης συνέχισε, θα λάβει το όνομα του πατρός Διονυσίου Παπαχριστοφόρου και μέσα σ’ αυτούς τους μήνες που ακολουθούν, αυτή θα ολοκληρωθεί, όπως είπε.  

Ερωτηθείς για την σημαντικότητα της ψηφιοποίησης ο Αρχιμανδρίτης Παγκράτιος τη χαρακτήρισε πολύ σημαντική, αφού, όπως εξήγησε, στο πλαίσιο αυτής θα καταγραφούν τα αντικείμενα του Μοναστηριού  και ο κάθε ενδιαφερόμενος θα μπορεί να τυγχάνει μιας λεπτομερούς ενημέρωσης.

Για εμάς επίσης συνέχισε, “είναι πολύ σημαντική η ψηφιοποίηση γιατί αυτή η κληρονομιά θα καταγραφεί και θα βοηθήσει στο να εξευρεθούν κάποια χαμένα πράγματα”.

Σκοπός της ψηφιοποίησης συνέχισε,  είναι να συμβάλει στη διάσωση της θρησκευτικής πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου, τη διατήρηση της μνήμης αλλά και την προώθηση του θρησκευτικού τουρισμού.

Eπεσήμανε ακόμη πως απ’ αυτή την υπογραφή εγκαινιάζεται και η συνεργασία με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου .

Εξάλλου σύμφωνα με την ανακοίνωση, τα ‘απτά’ αποτελέσματα της διαδικασίας ψηφιοποίησης, δηλ. τα ψηφιοποιημένα μοντέλα της Μονής, των αντικειμένων του μουσείου και των εγγράφων του αρχείου της θα μεταφορτωθούν αρχικά στο ψηφιακό αποθετήριο του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου, Αpsida (https://apsida.cut.ac.cy/) και στην συνέχεια στην ψηφιακή Ευρωπαϊκή βιβλιοθήκη Europeana (https://www.europeana.eu/en).

Έτσι εμπλουτίζονται οι ψηφιακές συλλογές των αποθετηρίων και προωθείται η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Σημειώνεται πως η Ιερά Μονή ιδρύθηκε το 1152 μ. Χ.επί αυτοκρατορίας Εμμανουήλ Κομνηνού. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, σύμφωνα με την παράδοση, είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά.

Κατά την περίοδο της εικονομαχίας η ιερή εικόνα, για να σωθεί από τούς πολέμιους των εικόνων, ρίφθηκε στη θάλασσα.  Τα κύματα από την Ισαυρία την παρέσυραν και την μετέφεραν στα παράλια της Πάφου, στην τοποθεσία Μουλλιά.  Τον Δεκαπενταύγουστο του 1152 μ.Χ. ο μοναχός Ιγνάτιος, που ασκήτευε στην περιοχή, στην τοποθεσία Κρεμαστή, είδε μια μεγάλη λάμψη στη θάλασσα. 

Με θεϊκή φώτιση, έτρεξε προς τα εκεί, βρήκε την εικόνα και ξεκίνησε για το ησυχαστήριο του. 

Κατακουρασμένος, όπως ήταν, αποκοιμήθηκε στην πλαγιά του βουνού Ρογιά, κάτω από έναν πεύκο.Στον ύπνο του, άγγελος Κυρίου τον οραμάτισε να κτίσει ναό στο όνομα της Παναγίας.  

Ο σημερινόςν αός, σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στην δυτικήθύρα του ναού,  ανάγεται στο  έτος  1770 μ.Χ., όταν Επίσκοπος Πάφου ήταν ο Άγιος Πανάρετος, ο οποίος θεωρείται ότι είναι και ο νέος κτήτορας της Μονής.

Όσον αφορά τη νεώτερη ιστορία του Μοναστηριού, το 1987 άρχισε η λειτουργία του Εργαστηρίου Συντήρησης Εικόνων κάτω από την επίβλεψη του Ηγουμένου της Μονής, κ. Διονυσίου, ο οποίος διετέλεσε   και Διευθυντής του Κέντρου Συντηρήσεως Εικόνων και Χειρογράφων που λειτουργούσε από το 1971 στην ιστορική Μονή του Αγίου Σπυρίδωνος, κοντά στην Τρεμετουσιά.

Αξίζει να αναφερθεί πως το Εργαστήριο Ψηφιακής Πολιτιστικής Κληρονομιάς κατέχει,εκτός από την την Έδρα του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας, και την ομώνυμη Έδρα της ΟΥΝΕΣΚΟ ως αναγνώριση του σπουδαίου έργου που επιτελεί.  Η αναγνώριση του παγκόσμιου ρόλου του Εργαστηρίου, επιβεβαιώνει, όχι μόνο την αξία του σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και τη συστηματική, μεθοδική, πρωτοπόρα και καινοτόμα εργασία του, όλα αυτά τα χρόνια, καθιστώντας την Κύπρο, παγκόσμιο κέντρο εξελίξεων στον χώρο της Επιστήμης, της Καινοτομίας, της Έρευνας και της διαμόρφωσης της παγκόσμιας πολιτικής στη διαχείριση και διάσωση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Ανθρώπου.

Το Εργαστήριο συνδράμει αδιαμφισβήτητα και στην ψηφιοποίηση της ιστορίας της Κύπρου.  Δείγμα του έργου που επιτελείται αποτελεί και η ψηφιοποίηση της εκκλησίας της Παναγίας της Ασίνου, της Εγκλείστρας του Αγίου Νεοφύτου, των Μεσαιωνικών κάστρων της Κύπρου, του ιστορικού αρχείου της Τράπεζας Κύπρου αλλά και πληθώρα άλλων αρχείων όπως Δήμων, Κοινοτήτων και Θρησκευτικών Ομάδων.