Γιατί το 2020 θεωρείται γρουσούζικο έτος;

Το 2020 ήρθε και όλοι ευχόμαστε να είναι μια χρονιά γεμάτη υγεία και χαρμόσυνες ειδήσεις για όλους.

Η χρονιά που ξεκίνησε πριν λίγες ώρες, όμως, λέγεται ότι θα είναι γρουζούσικη, επειδή είναι… δίσεκτη.

Τι σημαίνει αυτό και γιατί ένα έτος να θεωρείται “γρουσούζικό”;

Δίσεκτα χαρακτηρίζονται τα έτη που έχουν 366 μέρες αντί για 365 που είναι το “καθιερωμένο”.

Αυτό συμβαίνει γιατί η ετήσια περιφορά της Γης γύρω από τον Ήλιο δεν διαρκεί ακριβώς 365 μέρες, αλλά 365 μέρες, 6 ώρες, 9 λεπτά και 9 δευτερόλεπτα παραπάνω κατά μέσο όρο.

Σκοπός της ύπαρξης των δίσεκτων ετών είναι να εναρμονιστεί το τροπικό έτος με το καθημερινό-πολιτικό έτος των ημερολογίων, με απλά λόγια να αποφευχθεί σε βάθος χρόνου να έχουμε τον Ιανουάριο καλοκαίρι και τον Ιούλιο χειμώνα.

Έτσι την “πάτησαν” οι Ρωμαίοι όταν το 600 π.Χ., όταν έφτασαν να γιορτάζουν τις καλοκαιρινές γιορτές του θερισμού μες τον ημερολογιακό χειμώνα και αποφάσισαν λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να αναστρέψουν την κατάσταση.

Εκεί ξεκίνησε και η ιστορία της “γρουσουζιάς”…

Ο Ιούλιος Καίσαρας έδωσε τη λύση προσθέτοντας στο ημερολόγιο ορισμένες ημέρες σε κάθε έτος, ώστε να συμβαδίζει η μέτρηση του χρόνου με τις εποχές. Την σημαντική αυτή αποστολή ανέθεσε στους ιερείς, οι οποίοι όμως εκμεταλλεύτηκαν το προνόμιο τους.

Οι ιερείς, όμως, προσέθεταν μέρες, αναλόγως των συμφερόντων τους με σκοπό να παραμένουν περισσότερο στην εξουσία οι ευνοούμενοι τους, φτάνοντας έτσι μερικές φορές τα έτη να έχουν μέχρι και 450 μέρες!

Ο Έλληνας αστρονόμος που έλυσε το πρόβλημα

Όταν ο Καίσαρας κατάλαβε ότι οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες ανέθεσε τη λύση του προβλήματος σε μαθηματικούς και φιλοσόφους. Τη λύση βρήκε ο Έλληνας αστρονόμος, Σωσιγένης, ο οποίος πρότεινε να υιοθετηθεί το ημερολόγιο του Πτολεμαίου του Γ’, αυτό που τηρείται και σήμερα, δηλαδή. Σύμφωνα με αυτό, τα τρία κανονικά έτη ακολουθεί ένα δίσεκτο.

Από πού προήλθε η ονομασία “δίσεκτο”

Οι Ρωμαίοι, υπακούοντας στις συμβουλές του Σωσιγένη, ανάμεσα στις 24 και στις 25 Φεβρουαρίου προσέθεταν κάθε 4 χρόνια άλλη μια μέρα και έτσι υπολόγιζαν την 24η Φεβρουαρίου δύο φορές.

Επειδή η 24 Φεβρουαρίου είναι 6 μέρες πριν από την 1η Μαρτίου την ονόμασαν “δίσεκτη”, δηλαδή δεύτερη έκτη μέρα πριν από το Μάρτιο.

Με τον καιρό η ονομασία καθιερώθηκε για όλο το έτος.

Πώς θα ξέρουμε ότι ένα έτος είναι δίσεκτο;

Προκειμένου να προσδιοριστεί αν ένα έτος είναι δίσεκτο, υπολογίζουμε τα εξής. Ελέγχουμε το υπόλοιπο της ακέραιας διαίρεσης του έτους με το 4. Αν είναι μηδέν ελέγχουμε το υπόλοιπο της ακέραιας διαίρεσης του έτους με το 100. Αν αυτό το υπόλοιπο είναι διαφορετικό του μηδενός τότε το έτος είναι δίσεκτο.

Αν από τον έλεγχο 1 δεν προκύψει ότι το έτος είναι δίσεκτο ελέγχουμε το υπόλοιπο της ακέραιας διαίρεσης του έτους με το 400. Αν είναι μηδέν τότε το έτος είναι δίσεκτο, άσχετα από το αποτέλεσμα του ελέγχου 1.

Τα επόμενα δίσεκτα έτη είναι: 2020, 2024, 2028, 2032, 2036, 2040, 2044, 2048, 2052, 2056, 2060, 2064, 2068, 2072, 2076, 2080, 2084, 2088, 2092, 2096, 2104 κλπ . Το 2000 ήταν δίσεκτο λόγω του ελέγχου 2. Αν ίσχυε μόνο η διαίρεση με το 4 και ο έλεγχος 1 το 2000 δε θα ήταν δίσεκτο όπως δεν είναι π.χ. το 2100.

Γιατί θεωρείται γρουσούζικο το δίσεκτο έτος;

Συχνά επικρατεί η πρόληψη πως ένα δίσεκτο έτος φέρνει κακοτυχία, ιδιαίτερα σε γάμους που τελούνται κατά τη διάρκειά του. Φαίνεται πως οι προλήψεις αυτές κρατούν από την ρωμαϊκή εποχή, όταν και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν τον Φεβρουάριο μήνα των νεκρών, τις ημέρες του οποίου μπορούσαν να κυκλοφορούν μεταξύ των ζωντανών.

Κάπως έτσι, επικράτησε η δεισιδαιμονία πως είναι κακή τύχη να ξεκινά μια μεγάλη σε διάρκεια εργασία εντός του δίσεκτου έτους. Οι Ρωμαίοι απέφευγαν να φυτέψουν ένα αμπέλι ή να βάλουν τα θεμέλια για ένα νέο σπίτι και φυσικά να συνάψουν γάμους κατά τους δίσεκτους χρόνους.