Πολλές νέες μανούλες ανησυχούν όταν κρατούν το κεφαλάκι του μωρού τους εξαιτίας του μαλακού σημείου που ψηλαφούν. Θεωρούν ότι είναι πολύ ευάλωτο και ότι μπορεί να το τραυματίσουν, αναφέρει η παιδίατρος Mαριαλένα Κυριακάκου, MD, PhD [2]. Μερικές φορές τους τρομάζει το γεγονός ότι πάλλεται.
Αυτό το μαλακό σημείο (στην πραγματικότητα, είναι δύο και ονομάζονται πηγές) είναι πιο σκληρό απ’ ό,τι φαίνεται. Η γερή μεμβράνη που καλύπτει τις πηγές είναι ικανή να προστατεύει το νεογέννητο από τα δάχτυλα του μεγαλύτερου αδερφού του, που μπορεί να έχει την περιέργεια να δει και να αγγίξει το μωρό και, βέβαια, προστατεύει το μωρό στις καθημερινές του μεταφορές.
Αυτά τα ανοίγματα στο κρανίο, όπου τα οστά δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί, δεν βρίσκονται εκεί για να τρομάζουν τους γονείς φυσικά, αλλά για δύο βασικούς λόγους: Πρώτον, γιατί κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης επιτρέπουν στο κεφάλι του εμβρύου να αποκτήσει ένα τέτοιο σχήμα, ώστε να χωράει να περάσει από τη δίοδο του γεννητικού συστήματος της μητέρας κατά τον τοκετό και δεύτερον, επιτρέπουν να πραγματοποιηθεί η ανάπτυξη του εγκεφάλου [3] κατά τον πρώτο χρόνο. Το μεγαλύτερο από τα δύο ανοίγματα, η πρόσθια πηγή ή μεγάλη πηγή βρίσκεται στην κορυφή του κεφαλιού του νεογέννητου. Έχει το σχήμα διαμαντιού και το πλάτος της μπορεί να φτάσει τα 5 εκατοστά. Αρχίζει να κλείνει όταν το μωρό είναι 6 μηνών και συνήθως κλείνει τελείως κατά τον 18ο μήνα.
Η πηγή συνήθως φαίνεται επίπεδη, αν και μπορεί να “φουσκώνει” λίγο όταν το μωρό κλαίει και μερικές φορές μπορεί να είναι ορατός και ο εγκεφαλικός παλμός. Παθολογικές καταστάσεις μπορεί να κάνουν την πηγή να φουσκώνει. Αυτές είναι καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκράνια πίεση όπως υδροκέφαλος, μηνιγγίτιδα κτλ. Όταν η πηγή «μπαίνει μέσα» είναι σημείο σημαντικής αφυδάτωσης. Μεγάλη πηγή μπορεί να υπάρχει σε νοσήματα όπως υποθυρεοειδισμός, ραχίτιδα, αχονδροπλασία κτλ. ή μπορεί να είναι παραλλαγή του φυσιολογικού. Σε κάθε περίπτωση επικοινωνήστε με τον παιδίατρο αν παρατηρήσετε κάτι στην πηγή που σας ανησυχεί.
Η οπίσθια πηγή, ένα μικρότερο, τριγωνικό άνοιγμα στο πίσω μέρος του κεφαλιού με διάμετρο μικρότερη από 1,5 εκατοστό, είναι πολύ λιγότερο εμφανής και ίσως είναι δύσκολο να την εντοπίσετε. Συνήθως κλείνει τελείως τον τρίτο μήνα.