Ένα πολύ συνηθισμένο παράπονο που κάνουν οι γονείς στον παιδίατρο για τα παιδιά τους, είναι η κακοσμία της αναπνοής τους. Φυσικά δεν αφορά μόνο τα παιδιά αλλά και ένα μεγάλο ποσοστό (20%) των ενηλίκων. Η κακοσμία του στόματος και κατ’ επέκταση της αναπνοής είναι η τρίτη αιτία μετά την τερηδόνα και την ουλίτιδα που οι ασθενείς επισκέπτονται τον οδοντίατρο.
Πού οφείλεται;
Τα αίτια της κακοσμίας προέρχονται κατά 90% σε καταστάσεις που βρίσκονται μέσα στο στόμα και κατά 10% σε άλλα αίτια εκτός του στόματος.
Στοματικά αίτια:
Το στόμα περιέχει πάνω από 500 είδη βακτηριδίων που αποτελούν τη φυσιολογική χλωρίδα του στόματος. Αυτά επιδρούν πάνω στα υπολείμματα των τροφών και διασπούν τις πρωτεΐνες σε διάφορα αμινοξέα κυρίως κυστεΐνη και μεθειονίνη που παράγουν θειικές ενώσεις με έντονη δυσάρεστη μυρωδιά. Ο μηχανισμός αυτός προάγεται και από την ξηρότητα του στόματος και τον κακό καθαρισμό των δοντιών και της γλώσσας.
Ένα από τα κύρια αίτια της κακοσμίας του στόματος είναι η ξηροστομία. Η ξηροστομία προάγει την ανάπτυξη των μικροβίων που με τον πιο πάνω μηχανισμό προκαλεί τη δυσοσμία. Η ξηροστομία είναι πιο έντονη το πρωί γιατί η παραγωγή του σάλιου είναι μειωμένη κατά τη διάρκεια του ύπνου. Με τη πάροδο όμως της ημέρας η έκκριση του σάλιου αυξάνεται και σε συνδυασμό με τη λήψη τροφής και νερού και με τον καθαρισμό των δοντιών, η κακοσμία ελαττώνεται ή και εξαφανίζεται. Τα κύρια αίτια της ξηροστομίας είναι:
Όταν το παιδί έχει μεγάλα κρεατάκια, ή υπερτροφικές αμυγδαλές, αναγκάζεται (ιδίως το βράδυ που κοιμάται) να αναπνέει με το στόμα ανοικτό, με αποτέλεσμα αυτό να ξηραίνεται.
Επίσης το ίδιο συμβαίνει όταν το παιδί έχει βουλωμένη μύτη από κάποιο κρυολόγημα ή αλλεργική ρινίτιδα.
Διάφορα φάρμακα, όπως τα αντιαλλεργικά, η ατροπίνη, τα αντισπασμωδικά και άλλα.
Η θέρμανση και τα κλιματιστικά, προκαλούν ξηρότητα του αέρα και κατ’ επέκταση της αναπνοής.
Ένας άλλος σημαντικός λόγος της κακοσμίας της αναπνοής είναι ο μη συχνός καθαρισμός των δοντιών και της γλώσσας. Επίσης:
Οι οξείες φλεγμονές των αμυγδαλών.
Καταστάσεις στην στοματική κοιλότητα όπως η ουλίτιδα, η τερηδόνα, η περιοδοντίτιδα, και η στοματίτιδα.
Σιδεράκια και άλλες ορθοδοντικές εφαρμογές.
Τέλος διάφορα φαγητά που μπορεί να προκαλέσουν δυσοσμία είναι το σκόρδο το κρεμμύδι και άλλα μπαχαρικά.
Aκρών κυττάρων και φαγητού σε κρύπτες των αμυγδαλών (αμυγδαλόλιθοι).
Εξωστοματικά αίτια:
Αρκετά συχνά τα μικρά παιδιά έχουν τη συνήθεια να βάζουν διάφορα μικρά αντικείμενα στη μύτη τους. Μερικά από τα ξένα σώματα που βρίσκει συνήθως ο γιατρός στη μύτη των παιδιών είναι μικρά χαρτάκια, γομολάστιχες, βαμβάκι, σφουγγάρι, ξηροί καρποί, μικρές μπίλιες, χάντρες και μικρά κομματάκια από παιγνίδια. Το ξένα σώματα στη μύτη προκαλούν φλεγμονή του βλεννογόνου με έκκριση πυώδους υγρού και έντονη δυσοσμία.
Εμετοί και αναγωγές σε παιδιά με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Σπάνια, ασθένειες όπως ο διαβήτης (κέτωση), νεφρική, και ηπατική ανεπάρκεια και διάφορες μεταβολικές διαταραχές.
Η έλλειψη υδατανθράκων αναγκάζει τον οργανισμό να κάψει μεγάλες ποσότητες λίπους με αποτέλεσμα τη παραγωγή ακετόνης που απελευθερώνεται με την αναπνοή και έχει έντονη μυρωδιά.
Χρόνια ιγμορίτιδα
Αντιμετώπιση της κακοσμίας:
Συστηματικό βούρτσισμα των δοντιών και της γλώσσας πρωί και βράδυ.
Βούρτσισμα των δοντιών και του πίσω μέρους της γλώσσας
Λήψη άφθονου νερού για ενυδάτωση του στόματος.
Λήψη προγεύματος για παραγωγή σάλιου.
Διατήρηση της ρινικής αναπνοής με φυσιολογικό ορό.
Θεραπεία παθολογικών καταστάσεων (ουλίτιδας, στοματίτιδας κλπ)
Η μάσηση τσίχλας σε μεγάλα παιδιά (χωρίς ζάχαρη) προάγει τη έκκριση σάλιου και ξέπλυμα του στόματος.
Χρήση στοματικών διαλυμάτων (γαργάρα ή σπρέι )και καραμελών μέντας σε μεγάλα παιδιά.
Χρήση οδοντικού νήματος
Οδοντιατρική παρακολούθηση.
Ξέπλυμα του στόματος σε παιδιά που κάνουν χρόνια χρήση εισπνεόμενων κορτικοειδών για αποφυγή μυκητίασης.
Δρ. Περσιάνης
παιδίατρος